Laatst stond ik met een van de redacteuren van Indisch 3.0 te praten toen er ineens een stilte in het gesprek viel. Plots barstte mijn gesprekspartner in lachen uit. Het gelach ging de hele Utrechtse grachtengordel over. “Wat is dit dan nu weer?” dacht ik bij mezelf en ik keek hem vragend aan. “Hihihi! Charlie, meisje toch,” “Ja wat?!” riep ik nu hardop. 

 “Oh meisje, jij houdt je zo bezig met het feit dat ‘je er niet Indisch uitziet’. In mijn ogen zie je er hartstikke Indisch uit. Je hebt écht wel een Indisch uiterlijk.”  Compleet verrast door deze opmerking –ik had alles verwacht, behalve dit- stond ik met mijn mond vol tanden, en dat gebeurt niet vaak als ik eerlijk ben. ”Daar ben ik helemaal niet mee bezig,” antwoordde ik. “Jawel, dat ben je wel. Je zegt vaak ‘ik zie er dan wel niet Indisch uit’ of ‘iedereen zegt altijd dat je aan mij niet kunt zien dat ik Indisch ben’ maar je ziet het wel degelijk!” Ik realiseerde me dat ik dat inderdaad al een aantal keren heb gezegd. 

Het punt is ook dat als ik zeg dat ik Indisch ben, ik er standaard achteraan zeg: ‘ik weet dat je het niet ziet’. Het is een soort disclaimer geworden, die je na verkooppraatjes hoort. Zoiets als ‘dit gesprek kost 40 cent per minuut, plus de kosten voor gebruik van uw mobiele telefoon’. Als mensen bij het horen over mijn Indische afkomst ineens scheef en verbaasd gaan kijken, haal ik het verleden er vaak nog even bij. Zeker als er ook nog naar mijn haar gekeken wordt. ‘Mijn Indische oma was blond,’ volgt dan als tweede disclaimer. 

Misschien stom dat ik die zinnen standaard afdraai, maar zo is het nu eenmaal ontstaan. De keren dat iemand instemmend of niet verbaasd reageerde zijn op een hand te tellen. Zoveel verbaasde en vragende blikken en opmerkingen als ‘oh, dat zou je ook niet zeggen’ of ‘dat zie je helemaal niet aan je’ veroorzaken irritatie, maar zijn intussen ook een gewoonte geworden. 

Tegenwoordig laat ik daarom vaak zitten of zeg iets als: ‘kun jij dan wel een Turk of Marokkaan uit elkaar houden? Nee? Nou, hou dan op.’ Er is echter een moment geweest waarop de discussie over mijn al dan niet Indische uiterlijk bij mij zijn kookpunt bereikte. Zoals een tijd geleden in een kroeg in het dorp waar ik vandaan kom.

Ik zit aan tafel met wat vrienden en er een andere vriend bij komt zitten, samen met een voor mij onbekend persoon, die zich voorstelt als Mike. We praten wat en na een tijdje spreekt een vriend me aan met ‘hee pinda’. Als ik daarop reageer zie ik dat Mike verbaasd naar me kijkt.  Hij zegt niets en ik negeer zijn verbaasde blik. Als ik wat later voor de tweede maal met ‘pinda’ wordt aangesproken vliegt Mike er echter bovenop. “Ben jij pinda? Ben jij een Indo?” roept hij hysterisch. Ondertussen kijkt hij me aan aan alsof hij water ziet branden. “Nee joh, dat bestaat niet. Onmogelijk,” zegt Mike stellig. 

Dit keer ben ik verbaasd. “Ja, is echt waar.” “Nee, je ziet er helemaal niet uit als een Indo, joh! ”schreeuwt hij bijna. “Dat zie je zo!” Ik weet ik niet hoe ik moet reageren op Mike, die zich zo opwindt over mijn ‘wel-Indisch-zijn-zonder-Indisch-uiterlijk’. “Het is niet raar dat je het niet ziet, weinig Nederlanders zien het, veel Indische mensen zien het echter wel,” zeg ik tenslotte. 

“Nee, absoluut niet,” begint Mike weer, “jij hebt een puur Nederlands uiterlijk.” Ik raak geïrriteerd: “Wat weet jij nou van Indo’s man?” “Nou,” gaat hij verder, “ik heb veel Indo-vrienden, en jij komt qua uiterlijk niet bij hen in de buurt! Je hebt te licht haar, bent te blank en je neus is niet plat genoeg. Ik weet zeker dat geen van mijn Indo vrienden jou herkent als Indo.”

Nu Mike kwalificaties van haar- en huidskleur er bij haalt, heb ik mijn kookpunt bereikt. Rood aangelopen sta ik kwaad op. “Spreek eens wat Bahasa dan!” roept Mike in een poging me erbij te houden. “Ja, snel weg gaan he! Zie je, je bent helemaal geen Indo. Je spreekt niet eens Maleis. Je bent ontmaskerd! Ha!” 

Ik draai me om en ga aan de bar zitten, ‘krijg de klere’ denk ik in perfect Nederlands. Wat ben ik die verbaasde blikken en rotopmerkingen over mijn uiterlijk beu. Ik verzin toch niet dat ik Indisch ben? Waarom zou ik daar over liegen? Als ik zeg dat ik Indisch ben, dan ben ik verdomme Indisch!