Over geïnternaliseerd racisme onder Indo’s
Het is al lange tijd een taboe binnen de Indische gemeenschap en het wordt tijd dat er weer over gesproken wordt: geïnternaliseerd racisme. Geïnternaliseerd racisme betekent dat je racistisch bent in de manier waarop je kijkt naar je eigen groep en naar jezelf. Dit fenomeen staat ook wel bekend als ‘the colonized mind’.
Stereotiep zelfbeeld
In feite kijk je naar jezelf en je eigen cultuur door een ‘blanke lens’ en geloof je de stereotiepe ideeën over je eigen groep. Al op jonge leeftijd komt door media, onderwijs en opvoeding de boodschap binnen dat blank ‘beter’ of mooier is. Een beroemd voorbeeld is het experiment met poppen uitgevoerd in de Verenigde Staten door Kenneth Clark. Uit dit experiment bleek dat jonge African-American kinderen vonden dat de blanke poppen mooier waren. Dit geïnternaliseerd racisme komt ook voor onder Indo’s.
‘Blanken en koelies.’ Uit: Koloniaal racisme in Indonesie. Wim F. Wertheim, De Gids, 1991.
Koloniaal perspectief
De Indische cultuur is ontstaan uit gemengde huwelijken en is gevormd door zowel Indonesische als Europese invloeden. Deze cultuur ontstond binnen de machtsstructuur van het Nederlands kolonialisme. Dat betekent dat ons denken en de kennis die wij voor ‘waar’ aannemen, ons is aangeleerd vanuit dit koloniale perspectief. Inherent aan dit koloniale perspectief is racisme. In Nederlands-Indië was men heel duidelijk in het onderscheid maken op basis van huidskleur en ‘ras’. Van huis uit zijn we gewend – en dit gebeurt vaak onbewust – om alles wat blank en Europees is, als hoger, mooier en beter te zien. Dit blanke ideaal projecteren we niet alleen op de wereld om ons heen, maar ook op onze eigen cultuur en op ons zelfbeeld.
Zelfhaat
Ter illustratie van dit geïnternaliseerd racisme, hierbij een aantal voorbeelden. Allereerst verbinden we zogenaamde ‘abnormale’ eigenschappen aan onze Indonesische roots. In de beleving van onze identiteit vindt er een tweedeling plaats. Kenmerken als spiritualiteit, temperament en sensualiteit worden gekoppeld aan de Indonesische roots en zijn dus ‘bruin’. Efficiëntie, rationaliteit en hard werken worden gezien als Nederlands en dus ‘blank’. Deze categorisatie is racistisch en is gebaseerd op stereotiepe ideeën over bruin en blank. Die stereotiepe ideeën hebben we dus overgenomen en geïnternaliseerd. De zogenaamde ‘abnormale’ eigenschappen worden ook nog eens als minderwaardig bestempeld, waardoor ze worden onderdrukt. Hierdoor ontstaan zelfhaat, identiteitsproblemen en destructief gedrag.
Blank schoonheidsideaal
Daarnaast hebben wij last van een blank schoonheidsideaal. We proberen onszelf als blank te zien en ontkennen dat we een huidskleur of fysieke karakteristieken hebben die absoluut niet blank zijn. Soms leven we in de veronderstelling dat we daadwerkelijk blank zijn en dat anderen ons ook zo zien. Hoe blanker we er uit zien, hoe beter. Tekenend is dat, over het algemeen, Indo’s zich eerder aangetrokken voelen tot blanke partners. Er vinden dan ook weinig romantische relaties plaats tussen Indo’s. Het is voor Indo’s dus kennelijk moeilijk zich aangetrokken te voelen tot iemand die bruin is of zwart.
Bespreekbaar maken
Dit geïnternaliseerd racisme is door alle generaties heen te vinden. Het is onderdeel van het Indische koloniale denken. Het bespreken van de gevolgen van dit geïnternaliseerd racisme kan ons als Indische groep dichter bij elkaar brengen. Ook kunnen we verbinding aangaan met andere migrantengroepen in Nederland die last hebben van racisme en geïnternaliseerd racisme.
Op zaterdag 14 september 2013 vindt het evenement ‘Indo-Maluku Crossroads’ plaats in Twello. Tijdens deze dag zal Sarah Klerks op basis van deze tekst een voordracht doen. Voor meer informatie over Crossroads zie: http://magdapattiiha.wordpress.com/2013/06/15/indo-maluku-crossroads-daar-waar-onze-wegen-elkaar-kruisen/
De gebruikte foto komt uit een artikel uit De Gids, over Koloniaal racisme in Indonesie, te lezen op http://www.dbnl.org/tekst/_gid001199101_01/_gid001199101_01_0067.php
Wanner ik het voortouw mag nemen. Ik heb nooit last gehad van zelfhaat. Ja, toen ik jeugdpuistjes had, en anderen een gave huid.
Laat ik zo beginnen. Indonesiers, en indo’s, zijn eilandbewoners.dus, wanneer je mij vraagt waar kom je vandaan. Dan zeg ik Indonesie. Vraag je verder, dan kom ik van het eiland Lombok. maar ik ben geboren in Surabaya.
Voor een Indonesier/indo geldt: je geboortedorp (kampung halaman), je eiland, dan je natie.
Dat schept dus ook weer tegenstellingen, chauvinisme, en welicht racisme.
Voorts krijg je een Nederlandse westerse opvoeding mee, waar blank mooier en superieur is aan bruin. De westerse cultuur superieur is aan de oosterse. Dit soort ideeen tref je nog steeds aan in Azie (Indonesie, India)
Waar veel indo’s het meest last van hebben is ; de Nederlandse opvoeding, en dat merk je vaak op forums. Vaak is men anti-Indonesisch, want nederlandse opvoeding gehad. Een Nederlander die makkelijk kan zeggen dat iemand er zo zwart uitziet als zijn laars, het christendom beter dan de islam.
Wanneer je dat maar voortdurend ingeprent krijgt….
Voorts had je in Indie de scheiding Europeanen en andere. Binnen de groep Europeanen had je weer de Indo-europeanen (indo’s indische Nederlanders).
Ja,wanneer je dit alles overneemt dan zit je volgens mij zwaar in de problemen, met je definities van wat nu indisch is en indo, je zelf- en wereldbeeld
Last but not least, want we kunnen lang hierover discussieren: vaak denk ik dat ik indonesier ben met een Nederlands paspoort en opvoeding. Maar ik schaam me er niet voor om dit te zeggen. Immers wanneer ik in Indonesie ben zie/ontmoet ik mensen zoals ik.
Voorts vind ik de opvatting dat veel indo’s zich meer (uit racistische overwegingen) aangetrokken voelen tot blanke partners ook weer achterhaald. Vroeger had je ahw een saamhorigheidsgevoel waarbij je een potentiele bruine (indo) partner zag als een familielid, een verwant. Nu is dat anders
Eens met wat Ed Vos zegt. Waar ik nog aan wil toevoegen dat koloniale indelingen en vooroordelen behoorden tot de bagage die mee op de boot naar Nederland ging.
Maar in de halve eeuw nadien zijn ideeën en houdingen niet onveranderd gebleven. Het blanke schoonheidsideaal en superioriteit van de Hollander lijkt voor latere generaties zelfs in het tegendeel zijn omgeslagen. Hoeveel Indo-jongeren zijn niet trots op hun afkomst en zouden graag juist MEER Indische trekken te hebben?
Maar ook het romantische verlangen naar de oorsprong, het zoeken naar de eigen wortels, zijn vaak omgeven met oriëntalistische aannames….
citaat: “Vaak is men anti-Indonesisch, want nederlandse opvoeding gehad.” Wat ik op forums lees is meestal het tegenovergestelde. Ik denk zelfkastijding, overgebleven van de pijnigingprocessies (flagellanten) uit de Christelijke opvoeding. Ik heb zelf een 100% (met aftrek van de indoctrinatie door baboe Soep) Nederlandse opvoeding gehad: Katholieke kleuterschool (in Batavia), katholieke lagere school ( in Soerabaja broeders uit Oudenbosch!), misdienaar (vandaar mijn obsessie met Kembang Koening, overgewaaid naar Kembang Kuning), Zeeuwse RHBS en doorgegaan naar twee maal universiteit. Nederlandser dan dit lijkt me niet kunnen. Ben ik nu anti-Indonesisch?
citaat: “behoorden tot de bagage die mee op de boot naar Nederland ging.” Mijn ouders hebben hun bagage (hun in een huis gestopte spaargeld) helemaal verloren. In Nederland gewoon opnieuw doorgegaan. Mijn bagage was een rijke ervaring uit oorlog en bersiap. Daar ben ik eigenlijk wel een beetje trots op. Verder gewoon doorgaan.
Wertheim heeft eens in een helder artikel de racistische grondslag van het koloniale systeem geanalyseerd. Aanrader om in dit verband te lezen: http://www.dbnl.org/tekst/_gid001199101_01/_gid001199101_01_0067.php
Heer Mas Rob, ik kan u ook aanbevelen: Redactie Dr.J. van Goor: Imperialisme in de marge. ISBN 90 6194 355 8, 1985 HES Uitgevers, Utracht. Ik vind Van Goor ook een van de beste schrijvers over de VOC.
Heer Mas Rob, ik kan u ook aanbevelen: Redactie Dr.J. van Goor: Imperialisme in de marge. ISBN 90 6194 355 8, 1985 HES Uitgevers, Utrecht. Ik vind Van Goor ook een van de beste schrijvers over de VOC.
Als 2e generatie Indo (70 jaar) graag mijn commentaar. Ik ben nog steeds heel trots op mijn/onze Indische roots;opvoeding en tradities. Probeer dit ook steeds met veel enthousiasme; trots en volharding uit te dragen. Ik begrijp de discussie niet dat Indo’s zijn die het ,,onder elkaar” nog steeds niet eens kunnen zijn waar men vandaan komt (afstamt).Immers: of je nu een donkere of blanke Indo bent, we zijn allemaal gemengd-bloedig, met de beste kwaliteiten van elke soort, zeg ik met een lach.
Een goede 40 jaar geleden vertelde een oud Tante mij dat zij op haar oude leeftijd eerst erachter is gekomen dat er eigenlijk 2 ,,soorten Indo’s” zijn, hiermee bedoelend dat er Indo’s zijn die: Europees georiënteerd zijn (opgevoed;geschoold,etc.) en de andere die meer Indonesisch is georiënteerd. Beslist geen verkeerd woord over elke genoemde “soort ” / georienteerdheid.