Den Haag, 13 juli 2007
door Kirsten Vos
Naar aanleiding van ons optreden op de Pasar Malam Besar in mei heeft de Wereldomroep een artikel en een reportage gemaakt. Alleen, toen ik het stuk las, schrok ik. Halverwege ‘mijn’ interview stond Afzetten tegen de tweede generatie als tussenkop. Ik heb de journalist onmiddellijk gemaild en die heeft het snel gecorrigeerd. Ik had die uitspraak niet gedaan en ik wilde al helemaal niet dat Indisch 3.0 onterecht bekend zou komen te staan als de weblog die zich afzet tegen de tweede generatie.
Op zich is je afzetten niet perse negatief. Het kan je helpen een stap in de toekomst te zetten, zolang je maar in het oog blijft houden waar je vandaan komt. Genoeg jonge Indo’s doen dat en het is dan ook niet voor niets dat veel eerste en tweede generatie* Indische Nederlanders ze aanmoedigen om door te gaan. Waarom dan toch die tussenkop laten aanpassen? Omdat ik in discussies tussen de tweede en derde generatie al langere tijd reacties lees en hoor die juist de tegenstelling benadrukken die gepaard gaat met je ergens tegen afzetten, in plaats van het gemeenschappelijke dat ons drijft, namelijk de Indische achtergrond.
De eerste keren dat ik deze polarisering in discussies zag ontstaan, vroeg ik me af of dat typisch Indisch was. Ongeacht het onderwerp gingen zulke gesprekken namelijk al snel de kant op van ‘Jullie hebben het niet meegemaakt, opgroeien in het Nederland van de jaren ’50,’ ‘Jullie kennen je achtergrond niet eens’, ‘Jullie weten niet wat Indisch zijn betekent en gebruiken het alleen maar omdat het in de mode is’ of ‘Jullie zijn zo ver gekomen dankzij ons.’
Verbaasd las ik zo’n discussie nog eens goed door, om te kijken of mijn generatiegenoten verwijten hadden gemaakt die zulke reacties rechtvaardigden. Ik heb namelijk ook wel eens het onterechte en polariserende ‘De tweede generatie heeft onze cultuur verloochend’ gehoord. Maar vaak genoeg kregen jonge Indo’s zulke reacties al wanneer ze hun trots op hun Indische afkomst uitten en lieten zien hoe ze daarmee bezig waren.
Inmiddels denk ik dat zulke reacties niet typisch Indisch zijn. Veel meer dan ik zou willen geloven, vermoed ik dat het normale generatieverschillen zijn die zich manifesteren in culturen die in ontwikkeling zijn. Weerstand tegen verandering is alleen maar een teken dat er een nieuwe groep opstaat die zijn stempel aan het zetten is op de toekomst van de Indische cultuur.
Wat ik er wel erg Indisch aan vind is dat discussies zich al snel toespitsen op de inhoud van die toekomst, namelijk de vraag wat Indisch zijn ís. Als er iets is dat al sinds jaar en dag de gemoederen bezig houdt, is dat het wel. Als ik de eerder aangehaalde reacties met die bril bekijk, dan zie ik dat ze daar allemaal mee te maken hebben.
Discussie is goed. We zijn in gesprek en ik hoop op veel inhoudelijke discussies tussen Indische generaties. Het houdt onze cultuur in beweging, want als je al die discussies op een rij zet, krijg je een aardig beeld van hoe het antwoord op die ene vraag, wat is Indisch, zich ontwikkelt.
* Deze indeling is gekoppeld aan het vertrek uit Indonesië. Indische Nederlanders van de eerste generatie zijn in Indië geboren en hebben daar langere tijd gewoond. Bijna allemaal hebben ze de Japanse bezetting en de repatriëring meegemaakt. De tweede generatie is in Nederland (of een ander nieuw thuisland) opgevoed door ouders die hun leven in Indië hebben doorgebracht, of een groot deel daarvan. Zij kregen van de eerste generatie te horen dat zij Nederlandser dan Nederlands moesten zijn. De derde generatie is geboren en getogen in het land waar hun ouders opgegroeid zijn.
” Zij kregen van de eerste generatie te horen dat zij Nederlandser dan Nederlands moesten zijn. De derde generatie is geboren en getogen in het land waar hun ouders opgegroeid zijn.”
Nee hoor, ik kreeg van mijn vader, eerste generatie, te horen dat ik een indische nederlander ben, en mijn hart moest volgen.
Mijn vrouw is tweede generatie en is geboren en (gedeeltelijk)opgegroeid in indonesia.
Dus de conclusie dat derde generatie indische nederlanders geboren en getogen zijn in het land waar hun ouders zijn opgegroeid gaat niet altijd op.
indische nederlanders hebben allemaal hun eigen verhaal, een eigen geschiedenis.
leuk geschreven.
slmt
Het is goed dat ook Indisch 3.0 bruggen wilt slaan tussen generaties. Discussie is goed. Polarisatie is fout. We zullen voortdurend worden uitgedaagd om onze houding ten opzichte van onze achtergrond/afkomst te bepalen. Dat houdt de boel scherp. Soms ben ik dat Indische ‘wereldje’ zat, maar meestal kan ik niet zonder… 😉
De discussie over onze Indische identiteit lijkt maar steeds om en om te gaan: bv. generaties die zich tegen elkaar afzetten, vooral de jongere tegen de oudere, heeft op zich weinig of niets met Indisch-zijn te maken; het is inderdaad een noodzaak voor iedere cultuur die in beweging wil blijven en zich wil ontwikkelen; het is de vonk die nieuwe ideeen in de wereld brengt.
Als Indische mensen zijn wij uniek, omdat we het land van onze voorouders niet op de kaart kunnen aanwijzen. Het bestaat ook letterlijk niet meer. Wij komen overal, (van China tot Zwitserland), en daarom nergens vandaan.
Bovendien is onze ‘rassen’ en culturele achtergrond zeer problematisch omdat het gebaseerd is op onetische elementen.
Het zou goed zijn als we de discussie langs nieuwe lijnen konden formuleren.
Feit:
onze oermoeder was een inheemse, arme, bijna altijd ongeletterde, onderdanige vrouw, zonder rechten of status.
Feit:
onze voorvader was meestal een westerse coloniaal die de landen en mensen waar hij het over te zeggen kreeg, had genomen met geweld, draaierij en plundering.
Oermoeder en voorvader gingen een verhouding aan, (en soms niet eens zo heel lang geleden), die gebaseerd was op ongelijkheid en brute noodzaak, en die meestal droevig afliep.
En die veel kinderen voorbracht.
Zonder nu bij deze onverkwikkelijke feiten stil te staan en net als Lot’s vrouw in een zoutpilaar te veranderen, moeten we ons afvragen wat deze feiten over de jaren en de generaties in ons en ons gedrag teweeg hebben gebracht.
We moeten ons ook in kennis stellen met de verhouding Westen-Oosten, (wij zijn er zelf vaak het ‘product’ van), dat weer zijn eigen valstrikken in zich bergt:
om Edward Said’s orientalism in andere woorden weer te geven:
Het Midden-Oosten en Azie worden door het Westen geacht achterlijik te zijn en onbewust van hun eigen geschiedenis en cultuur. Om deze leegte te vullen, heeft het Westen voor het Oosten een cultuur, geschiedenis en zelfs een toekomst geschapen.
Stel je voor, als Indisch mens, met een Oosterse oermoeder en een Westerse voorvader, dragen we beide werkelijkheden in ons.
Wat verstaat men “Ík ben Indisch” ( Indo )
Een Indo met Amerikaanse paspoort zegt “Ik ben een amerikaan”
Een Indo mrt Indonesisch paspoort zegt “Ik ben een Indonesïër”
Een Indo met Canadese paspoort zegt “Ik ben een Canadees”enz.enz.enz,enz. maar een Indo met Hollands ( Belanda ) paspoort zegt niet “Ik ben een Hollander”
Waarom,waarom,waarom?
” Zij kregen van de eerste generatie te horen dat zij Nederlandser dan Nederlands moesten zijn. ”
—–einde citaat—–
Dit is een cliché… die maar blijft rondzingen.
Heel persoonlijk heb ik dit nooit gehoord van mijn ouders of van andere ouderen..
De boodschap is ook niet stilzwijgend overgedragen..
De visie was wel: dit is ons land… doe mee.. ga en assimileer…
Zowel velen van mijn generatie als de generaties daarna…. die zijn inderdaad niet meer Indisch zoals de eerste generatie dat was…
Indisch zonder Indie is stervende.
Ik heb er geen moeite mee te erkennen dat ik verhollandst ben…en de komende generaties verhollandsen nog meer … het Indische verwatert, verbrokkelt en lost zich op…
mag ik even terug komen op het gezegde van de persoon hierboven? Blauwvogeltje laginya! minta ampun. nou jaaa.
Ik moet eerlijk zeggen? dat ik eigenlijk verbaasd ben, dat er Canindos zijn? die als hun gevraagd worden waar kom je vandaan of WAT ben je? dat die dan zeggen dat ze Dutch zijn.
Terwijl IK altijd zeg: dat ik Indo ben, en uit n land kom, die niet meer bestaat maar NU n ander land is geworden dan waar ik uit vandaan kom!
Men WIL het hier in Canada? eigenlijk niet horen. Doodgewoon, omdat er voor n Canadees, niets anders (lees niets betrs)bestaat dan Canada en HUN cultuur alleen.
Ik hoor schoonfamilie zelf klagen tegenwoordig dat hun land door emigranten ingenomen wordt en dat er geen Canada zal wezen op n dag, helemaal vergentende of beter gezegd, ontkennende dat de Anglo-Canadian dit land van de First Nations People hebben genomen.
Ik moet eerlijk zeggen? dat er n heleboel Indische Nederlanders EN Nederlanders zijn? die het Canadese Staatsburgerschap? zelfs nooit hebben genomen en er ook niet aan denken om t aan te nemen! En DIE mensen vinden? dat het niemand aangaat, WAT n iede is, die in DIT land woont. MAAR in mijn ogen? als dezs zelfde mensen in NL zouden zijn gebleven? dan zouden ze dat WEL van alle mensen verwachten die in NL kwamen wonen!
Mijn kinderen zijn met Nederlandse zeden en gewoonten en met Indische gewoonten opgegroeid. Het kan ook niet anders toch?
Je kunt je nog zo anders willen voordoen als je denkt dat te kunnen, maar ongemerkt, gedraagt n ieder mens zich op de manier waarop ze zijn opgevoed en grootgebracht en hebben na of bijslepen (zeg je dat zo?) van de cultuur waarvan ze komen. Dus ECHT Canadees? zal men nooit worden.
Mijn kinderen weten in ieder geval? dat ze GEEN canadese moeder hebben, dat onze nationaliteit misschien NU canadees is, maar we zijn GEEN canadesen.
Want eerlijk? WAT is n Candees eigenlijk? n hotjepetot (zoals de americaan en australier en new zealander) van alle mensen van deze wereld! want we zijn hier allemaal heen gegaan om hier n leven op te zetten. En allemaal leven we hier volgens onze eigen oude cultuur waar we vandaan komen.
nee, moet eerlijk zeggen hoor BB (blauwvogeltje) dat ik nog nooit n Hollander hier heb horen zeggen dat ze canadees zijn, maar WEL sommige indos dat ze Nederlander zijn en dan worden ze gelijk gesteld met de tottokers.. en NIET met de INDISCHE Nederlanders.
heel interesante website, took me a while to find you guys, but found you all again. vraag me niet hoe dong, want dat weet ik echt niet meer! heb last van short term memory dong.. sug sug. pb brush in canada
LIEVE LIEVE ALLEMAAL,
WAT EEN GEDOE TOCH !!!
NATUURLIJK IS EEN DISCUSSIE GOED.
MAAR WAT IK HIER LEES IS GEWOON DAT ELKE FAMILIE ZO ZIJN EIGEN GEWOONTES HEEFT DE EEN PRAAT EN DE ANDER NIET.
WAAR WE OP MOETEN LETTEN IS HET ERFGOED GOED TE BEWAREN, ONZE ADAT MAAR OOK DE ADAT IN NEDERLAND RESPECTEREN.
KOESTER TOCH AL DIE MOOIE DINGEN DIE ONZE MIXEN HEBBEN VOORTGEBRACHT.
DE TIJD KUNNEN WIJ NIET TERUGDRAAIEN.
EN DE JEUGD IS ONZE TOEKOMST. HET UITDRAGEN VAN DE KENNIS DIE WE HEBBEN IS VOOR HEN ZEER BELANGRIJK.
OMDAT MEN ALTIJD NAAR DE ROOTS VERLANGT, HET BLOED GAAT WAAR HET NIET KRUIPEN KAN.
EIGENLIJK ZIJN WIJ ALLEMAAL TUTTI FRUTTI MET EEN MOEDER EN EEN VADERLAND RIJK AAN ZOVEEL TALENTEN JUIST DOOR DEZE VOORVADEREN.
DIT IS IETS WAT WE MOETEN KOESTEREN.
IN DE FILM VAN MARION BLOEM VER VAN FAMILIE KUN JE VEEL HIERVAN TERUGVINDEN EN VOELEN.
Hey, indo’s apa kabar?
Ik ben zelf 3e generatie en nederlandse moeder en indiche vader.
ben niet echt indich opgevoegd maar heb er nu veel intresse voor en heb de indo melati vlag.
Ik vind niet dat de 3e genaratie(ik) zichzelf afzet tege de 2e generatie(mijn vader)
Het is gewoon zo dat de 3e generatie van zich laat horen, en niet wil dat de ‘indo s’ verloren gaan.
Het is wel zo dat je nederlandse indiche hebt die met de garuda en rood witte vlag lopen, terwijl dat van de indonesiërs is, ik wil graag duidelijk zeggen dat de indo melati vlag van de indiche nederlanders zijn en roodwit en garuda is niet van ons.
Chris slmt.
Zelf ben ik een zog.tweede generatielid, heb helaas weinig kennis van de indo in Nederland, heb wel mijn opleiding in Ned. genoten enslechts 6 jaar daar geleefd.
In het begin, resp, einde der jaren 50, hoorde ik de spreuk: Daar woont een boer met koeien en zijn buurman heedft alleen schapen. Stel je voor, dat een van de schapen tussen buurmans koeien komt, wanneer denk je dat dat schaap een koe wordt?
Evenmin is het onzin te zeggen, dat indo’s hollandser moeten zijn, dan hollanders. Als dat dan zo is, dan kan het zijn, dat je ergens in een indische groep hoort: Die vent is toch geen indo meer.
Inderdaad heeft iedere indo zijn eigen geschiedenis, denk daarbij aan de grootte van dat land en hoevele culturen men daar heeft; hier in het buitenland geld ik als een indonesiër, so what.
Toch toen ik hier voor de gemeenteraad kandideerde, moest ik me, vanwege mijn naam, voorstellen en zei: Ik ben van duitse afkomst, ben ondanks deze afkomst in Indonesië als nederlander op de wereld gekomen. Opgegroeid ben ik op Java, heb daar veel tussen Bandung en Semarang gependeld. Dit heen en weer reizen speelt ook een rol omdat ik tussende javaanse en sundanese taal heen en weer geslingerd werd.
Hoe waar, wij zijn afstammelingen van europeanen, die door de “hollandse” overheid gemonsterd werden, om de “vrede” met wapengeweld in Ned.Indië te geranderen. M.a.w., men zocht kanonnanvlees, dus zijn wij afkomstig van dit vlees, noch koe, noch schaap.
Velen van onze oervaders wilden na gedane dienst in Indië niet meer terug naar Europa; het leven was daar eenvoudiger en ze hadden toch niets meer te verliezen. Vooral denk ik hierbij aan zwitserse huursoldaten, die uit de Krimoorlog kwamen en hier niet anders te gebruiken waren.
De moeilijkheden, die de huidige indische generatie heeft zijn niet alleen aan de vroegere generaties tedanken, want ook die leefden onder het juk van de overheid, zei het van de Nederlandse, of de nederlands Indische overheid. Ik denk hierbij o.a. aan het onderwijs, dat op dit “indische zijn” zowel in Indonesië als in Nederland geen woord verloren heeft.
Toen we Nedeland aankwamen waren velen van ons beter dan onze nederlandse klassegenoten geweest; wij wisten meer over Nederland, dan de nederlanders in het vaderland over Indoenesië, dank de eerzucht van onze leeraren.
John Horn