Den Haag, 16 november 2008
door Kirsten Vos
Dit is een lange blog. U vindt hier namelijk ook de tekst die Marscha Holman en ik uitgesproken hebben op Indomania 3. Overigens – de vraag waar wij daar mee eindigden, is ook aan u gericht.
Het was er warm, in Rob Malasch’ galerie in Amsterdam, het strijdtoneel van Indomania 3 dat op 15 november plaatsvond. Het was te druk, de akoestiek was slecht, de pijpelaruimte was ontoereikend voor de opkomst, het TL-licht was ongezellig en het ‘postkoloniaal debat’ was niet te volgen. Het duurde lang voordat we konden eten omdat er nog geen bestek was. De vertoning van Hetty Naaijkens’ Contractpensions vond ik te kort. Er waren te weinig stoelen. De live-band was Nederlands. Halverwege de avond ging het personeel op pad voor extra bier. Binnen een paar uur was de rode wijn op en de fles champagne die ik zou krijgen als bedankje is uitgeschonken aan de gasten. Kortom: Indomania 3 was waanzinnig chaotisch. Maar desondanks vond ik het vooral erg gezellig.
Rond half vijf arriveerde ik bij de tot ‘eventvenue’ omgetoverde Serieuze Zaken. Een in uniform geklede heer heette me welkom. Malasch’ collectie had plaatsgemaakt voor het ‘uit de geheime voorraad van Frans Leidelmeijer’ koloniale art-deco meubilair, tekeningen van onder meer illustrator en striptekenaar Peter van Dongen en: heel veel mensen. Te koop waren t-shirts van Indomania 3, werk van Herman Keppy, van Alfred Birney en van Peter van Dongen, Indische saucijzen van Van Olphen, Indische hapjes als lemper en risolle en natuurlijk wijn, bier en fris.
Op het programma stonden een debat over de Indische producties die de afgelopen maanden uitgekomen zijn en een optreden van Marscha Holman en mijzelf. Onder leiding van Ricci Scheldwacht en Herman Keppy probeerden enkele prominenten het debat te voeren, over het boek Ons Indisch Erfgoed (Lizzy van Leeuwen) en de film Ver van familie (Marion Bloem). Door de gebrekkige akoestiek, maar ook de vorm van het debat, was dit helaas nauwelijks te volgen. Een interventie van de in het publiek aanwezige Theodor Holman kon daar weinig aan veranderen.
Na dit debat betraden Marscha Holman en ik het podium. Wij waren gevraagd ‘iets over de derde generatie’ te vertellen en dat hebben we, binnen onze mogelijkheden, gedaan. De reacties – van het publiek dat het kon horen – waren bevrijdend. Nee, we hoeven ons niet schuldig te voelen omdat we geen botol tjebok hebben, of omdat we niet op zoek zijn naar erkenning voor ‘de’ Indische zaak. We mogen gewoon ons eigen pad vinden in de Indische wereld. In de discussie daarna stelde Ricci Scheldwacht me een leuke vraag. “Je zet je niet af tegen de eerste generatie. Zet je je wel af tegen de tweede?” Op dat moment realiseerde ik me dat ik me vooral afzet tegen de Indische kruistocht voor erkenning, die absoluut niet generatiegebonden is.
Indomania 3 vond ik ongedwongen en vrij. Ja, organisatorisch was er een hoop ruimte voor verbetering. De locatie was rampzalig voor de opkomst. En wellicht ben ik dit keer niet helemaal objectief, omdat ik een rol speelde in het programma. Maar tekenend voor de sfeer vond ik de mannen en vrouwen die, Indisch en niet-Indisch, vrolijk dansten op de muziek van de dj. En de mensen die, net als bij uitgebreide kumpulans thuis, dwars door elkaar heen tevreden zaten te eten.
‘De’ derde generatie op Indomania 3
door Marscha Holman en Kirsten Vos
De derde generatie Indische Nederlanders. Volgens het CBS bestaat die niet. In berekeningen die het Centraal Bureau voor de Statistiek maakte voor het uitkeren van het Gebaar, hield de demografie van Indische Nederlanders op bij de tweede generatie. Marscha Holman, columniste van Moesson, en Kirsten Vos, columniste van Archipel en beheerder van de weblog Indisch 3.0, beiden leden van deze derde generatie, zijn voor de Nederlandse overheid dus gewoon Nederlanders. De laatste tijd horen deze twee “Nederlanders met Indische wortels” steeds vaker ‘De Indische cultuur sterft uit’ en ‘Echte Indo’s bestaan niet meer’. De voorwaarden voor een existentiële crisis voor onze derde generatie zijn dus overtuigend aanwezig. Vanuit de eigen groep horen ze bovendien soms dat ze niet echt Indisch zijn. Toch willen Marscha en Kirsten met hun Indische wortels meer dan nasi goreng leren maken. Daarbij merken ze dat mensen vooral van hen willen horen dat het Indische zoals dat ooit bestond wél in hen voortleeft. Of dat is wat ze zelf met het Indische willen en kunnen, horen we nu, in een levende column. Na afloop willen ze van u weten of dit is wat u wilde horen.
MARSCHA (gericht op het publiek): Vorige week maandag hadden we alleen nog geen flauw idee wat we wilden zeggen.
[Kirsten pakt haar telefoon.]
KIRSTEN: Hi, met Kirsten, stoor ik?
MARSCHA: Nee, ja…ehh nee. Wacht, ik zet even het gas onder de hutspot laag.
KIRSTEN: Oké. Lekker hè, die aardappelen, als het zo koud is buiten. Ben je zover?
MARSCHA: Ja!
KIRSTEN: Heb je gezien dat jij samen met mij op Indomania iets gaat doen over de derde generatie? Wij vertegenwoordigen namelijk de derde generatie Indische Nederlanders. Ze willen weten waar die mee bezig is.
MARSCHA: Ja, ik zag het. Leuk, denk ik. Maar wij zijn toch geen Ambassadeurs van de derde generatie? Wij maken hutspot! We verzinnen wel iets, als we maar niet een soort act gaan doen als de nichtjes van tante Lien, vol tempodoeloe. Nee, niet te veel tempodoeloe, we moeten wel een tegengeluid geven.
KIRSTEN: Ja, in elk geval een eigen geluid. We zijn de derde generatie dus we zullen met iets verfrissends moeten komen. Wanneer zullen we het daarover hebben?
MARSCHA: vrijdag?
[Marscha en Kirsten draaien zich naar elkaar toe, nu met hun gezichten schuin naar elkaar toe. Ze begroeten elkaar.]
MARSCHA: Kan je dat idee dat je mailde, van dat toneelstuk, nog eens uitleggen?
KIRSTEN: Nou het idee was als volgt. We noemen het ‘Marscha en Kirsten in de wondere wereld die Indisch heet’. En het wordt dan een uitermate vrije interpretatie van het wayangspel die waarschijnlijk nooit tot ons Indisch erfgoed gaat behoren.
MARSCHA: Sorry hoor, maar wat is in vredesnaam een wayangtheater??? Ik schaam me nu al dood, deze vertegenwoordiger van de derde generatie weet niks. Ik ben geen echte indo…
KIRSTEN: Niet aanstellen, je bent Indisch, want je vader is een Indische jongen. Hij schrijft Indische boeken nota bene, dat weet iedereen.
MARSCHA: Laat het hem niet horen…. Maar goed, ik heb nog wel een oud laken op zolder liggen voor het wayangspel? Kunnen we dat ook prettig voor ons gezicht houden, ik kan namelijk totaal niet acteren.
KIRSTEN: Ik ook niet. Dat is toch wel een vereiste ja. Niets zo erg als kijken naar een toneelstuk met mensen die niet kunnen acteren. Laat dat wayang idee dan ook maar zitten.
MARSCHA: Misschien moet jij het maar alleen doen, Kirsten. Jij bent hier veel beter in. Jij kent veel meer mensen, indomensen; jij bent echt een betere Indo dan ik.
KIRSTEN: Marscha, zeur niet zo. Zo wordt het niks. Jij denkt echt dat de Indische Gemeenschap zich bij een soort club heeft aangesloten hè?
MARSCHA: Ja, de club van ‘mij is onrecht aangedaan – ik ben slachtoffer – en ik wil erkenning’…
Kirsten: O je bedoelt de club waar iedereen altijd te laat komt?
Marscha: Precies, de club waar iedereen door elkaar heen praat
Kirsten … en niemand luistert.
MARSCHA: waar iedereen een botol tjebok gebruikt
KIRSTEN: en waar alle vrouwen altijd een zakdoekje met eau de cologne bij zich hebben.
MARSCHA: Waar iedereen Brandend Zand kan meezingen
KIRSTEN: en waar niemand kritiek op elkaar mag hebben.
MARSCHA: Maar wel heeft.
KIRSTEN: De club waar iedereen alles repareert met plakband of een elastiekje. En waar iedereen alles eet met suiker of sambal.
MARSCHA: de club waar iedereen fenomenaal Indisch kan koken
KIRSTEN: EN niet te vergeten, waar iedereen geweldig gitaar kan spelen.
MARSCHA: en waar iedereen een abonnement op Moesson heeft
KIRSTEN: Op Archipel.
MARSCHA: ET cetera… Ja precies, die club bedoel ik. Enige club…
KIRSTEN: Nee, ik kan me niet voorstellen dat Indische mensen zich bij zo’n club aangesloten hebben. Ik zou dat zeker niet willen.
MARSCHA: ik al helemaal niet.
KIRSTEN: Ik vraag me überhaupt af of er ook maar één Indo is die voldoet aan al deze ‘regels’. De Indische Gemeenschap – als die al bestaat – is echt niet zo homogeen als jij denkt.
MARSCHA: Nee, ik geloof je wel; jij en ik verschillen al zo veel. Jij hebt twee Indische ouders en ik één (die dat ook maar al te graag ontkent – wat dan weer heel Indisch schijnt te zijn). Jij blogt er elke twee weken over, ik ben nog nooit in Indonesië geweest en jij, jij voelt je er thuis.
(beiden vallen stil)
KIRSTEN: Sowieso, die regels waar we het net over hadden; die slaan eigenlijk vooral op de eerste generatie.
MARSCHA: Maar, bij Indomania vinden ze dat heerlijk om weer even te horen hoor. Laten we iets met die club doen, lachen.
KIRSTEN: Ja maar hallo, wij zijn hier uitgenodigd om het over de DERDE generatie te hebben, Marscha.
MARSCHA: O ja. Wat zijn onze eigen ‘regels’ dan? Hebben we die al?
KIRSTEN: We kunnen zeggen dat we naar Hot Indo Parties gaan.
MARSCHA: En elke dag krabbels zetten op de 38 hyves over Indo’s.
KIRSTEN: over waarom het beter is om een relatie te hebben met een Indo dan met een Nederlander.
MARSCHA: Ik heb een relatie met een Molukker.
KIRSTEN: Oh. (stilte). Die heb je hoop ik wel thuis gelaten?
MARSCHA: Euh, ja. We kunnen het ook over tattoo’s hebben
KIRSTEN: EN natuurlijk alleen maar praten met Indo’s.
MARSCHA: en dan bahasa leren en alleen maar zo nog met elkaar praten
KIRSTEN: Hmm. Het enige dat ik daarvan weet is adoe.
(korte stilte)
MARSCHA: Goed, dat schiet lekker op, volgende week willen ze al horen waar het heengaat met de Indische cultuur. En we hebben nog geen idee, we zijn net begonnen met Indisch zijn.
KIRSTEN: Wat vindt u, heeft u het geluid van ‘de’ derde generatie gehoord?
Lol gehad op indomania, Kirsten?
ff zeuren hier : het CBS gebruikt een andere definitie van ‘generatie’ dan gebruikelijk is in de samenleving.
wbt Indische Nederlanders die soms in CBS-rapporten genoemd worden ‘Indonesiers’
(hier komt die roep om ‘erkenning’ o.a vandaan)
* 1ste generatie = geboren in Indonesie
* 2de generatie kinderen van 1ste generatie, geboren in Nederland
Kirsten… je moeder is 1ste generatie en jij bent dus 2e generatie voor CBS… en Marscha bestaat niet als Indische Nederlander cq Indonesier… haar vader was geboren in Nederland en is 2de generatie…
bingoeng ?
Nog eens: ik ben geboren in Nederland en 2de generatie voor het CBS… ik heb broers die geboren zijn in Indonesie en zij zijn 1ste generatie ..
p.s.
leuke sketch !
@ I4E zeur r maar lekker op los hoor ; ) als men na zoveel jaar zich nog steeds moet gaan verantwoorden en gaan uitleggen wat is Indisch onder elkaar tjaaa
En jammer dat jullie de 3e generatie Indische Nederlanders vertegenwoordigen, volgens mij is er weinig r research naar gedaan, mij/ons vertegenwoordigen jullie tenminste niet.
Verder is deze disc. is in het verleden ook al is gevoerd…jullie blijven in herhaling vallen, niet blijven hangen vooruit kijken, en laat iedere indo het indsch zijn om zijn/haar manier beleven, 1e,2e gen. beleeft het indisch zijn weer anders dan dat wij de 3e gen. het beleven.
tip: benader volgende keer eerst Indische verenigingen/stichtingen vd 3e generatie alvoor als vertegenwoordigers op te treden.
slmt
Goede sketch.
De twijfel, tegenstrijdigheden en ontdekkingstocht zullen erg herkenbaar zijn voor een een deel van de 3e generatie.
Ook het willen (of absoluut niet willen) voldoen aan alle regels waaraan een indo zou moeten voldoen om een Indo te zijn, zijn herkenbaar.
Jammer wel dat Indomania mij een elitaire bijsmaak geeft.
En misschien ook typisch dat juist (een deel) van de Indische elite en hun nazaad erg laat hun Indische rootst lijkt te erkennen, verkennen.
Misschien dat de oorsprong, van het niet willen/kunnen voldoen aan de “regels” die een Indo zouden maken, ligt bij de families van desbetreffende personen die zichzelf zowiezo niet tot de Indo’s rekenden?
Die zichzelf tot de Indische Nederlanders rekenden, die Wieteke vervloekten, alles Indonesisch als minder/gevaarlijk beschouwden etc.
Zijn veel van die “regels” misschien eerder van toepassing op de Kleine Boengs (de gewone Indo) en hun nazaten en niet op de “Indische nederlanders”?
Misschien dat het bestempelen van opsommingen van culture eigenschappen als “regels” verklaart kan worden door de hypothese dat de elite en hun nazaten er simpelweg niet aan kunnen voldoen. En het gevoel krijgt zich te moeten verdedigen tegenover de “gewone” Indo om geaccepteerd te worden?
Doen alsof “gewone” Indo regels opleggen en daar tegen ingaan vergroot naar mijn idee alleen maar de kloof tussen de “gewone” Indo’s en de Indische elite.
Als Indomenia enkel een plek zou zijn waar kunstzinnige Indo’s elkaar kunnen inspireren prima, maar het lijkt me nu een elitaire aangelegenheid waar voornamelijk Indo’s komen met ongeveer dezelfde ideeen en bevestiging zoeken bij elkaar.
Ik kan het mis hebben natuurlijk, ben er nooit geweest.
Slmt manis,
Jeroen
Okay okay, ieder zijn eigen mening over het Indisch zijn. Maar krijg de indruk uit het stuk dat het persoonlijke bevindingen zijn. Gevoel bijvoorbeeld bij stuk:
KIRSTEN: Ja maar hallo, wij zijn hier uitgenodigd om het over de DERDE generatie te hebben, Marscha.
KIRSTEN: We kunnen zeggen dat we naar Hot Indo Parties gaan.
MARSCHA: En elke dag krabbels zetten op de 38 hyves over Indo’s.
KIRSTEN: over waarom het beter is om een relatie te hebben met een Indo dan met een Nederlander.
MARSCHA: Euh, ja. We kunnen het ook over tattoo’s hebben
KIRSTEN: EN natuurlijk alleen maar praten met Indo’s.
MARSCHA: en dan bahasa leren en alleen maar zo nog met elkaar praten
KIRSTEN: Hmm. Het enige dat ik daarvan weet is adoe.
(korte stilte)
Klinkt sarcastisch, tenminste dat gevoel heb ik erbij. Zeker als Indische twintiger die bahasa praat met andere Indische jongeren, een relatie heeft met een Indisch meisje, inderdaad 90% van zijn sociale contacten onderhoudt met andere Indische generatiegenoten. Vreemde kritische noot bespeur ik (misschien onterecht) ook omdat ik via Hyves was benaderd om te komen praten in over mijn tattoos in een talkshow op de Pasar Malam door Kirsten en dan nu een stuk te moeten lezen van je waarbij ik toch een kritische noot krijg.
@Marscha, als je uitspraken doet als:
“Maar wij zijn toch geen Ambassadeurs van de derde generatie? Wij maken hutspot! We verzinnen wel iets,” en vervolgens hutspot en aardappelen gaat maken zou mss dan moeten overwegen om ipv iets te gaan “verzinnen” tegen de organisatie te vertellen dat er wellicht anderen zijn binnen de jongere generatie die niet iets hoeven te verzinnen. Erg jammer..
KIRSTEN: Ik vraag me überhaupt af of er ook maar één Indo is die voldoet aan al deze ‘regels’. De Indische Gemeenschap – als die al bestaat – is echt niet zo homogeen als jij denkt.
Een Indische gemeenschap bestaat, wat alleen zo jammer is dat het blijkbaar Indisch eigen is om 60 jaar na aankomst in Nederland nog steeds bijeenkomsten te houden om te discussieren of er een gemeenschap bestaat, of er een Indische cultuur is of WAT Indisch is. Als Indische Nederlanders zich dit alles afvragen voor wie organiseren ze zulke “praat bijeenkomsten” dan? Voor eskimo’s?
Blijkbaar weet het CBS en de rest van Nederland wel dat Indische Nederlanders een gemeenschap zijn. Zelfs mensen uit de etnische groepen die relatief “jonger” zijn in Nederland weten het. Blijkbaar weten ze het in Indonesië ook want ze wisten precies welke gezinnen ze anno 1949 een keuze moesten voorleggen om te vertrekken naar Nederland en wie niet. Bij de Nederlandse overheid anno 2008 weten ze het ook want anders kon iedere jan of piet ook wel een verzoek indienen bij het Gebaar.
Jammer dat zoveel Indische Nederlanders het zo brengen, want als er in georganiseerde vorm geen duidelijkheid is, dan heerst er bij de achterban ook onverschiligheid.
Stagnatie van een cultuur is het doodbloeden van een cultuur, een cultuur moet zich ontwikkelen met het verleden in het achterhoofd, niet met het verleden als streven.
@Chris, de dames traden op als twee mensen die men tot de 3e generatie kan rekenen, maar ze gedroegen zich niet als zogenaamde representanten van de 3e generatie. Ze hielden zich geheel aan de regels van de sketch. Ik begrijp niet helemaal waarom die twee zich eerst tot allerlei “Indische organisaties” moeten wenden als ze zich als leden van de 3e generatie zouden willen profileren. Is er ergens een loket voor 3e-generatie-Inda’s waar ze zich kunnen melden of zo? @ Jeroen, yep je hebt het mis: het ging niet om Indo’s die “ongeveer dezelfde ideeën” hebben. Integendeel: ze waren het nou juist helemaal NIET eens met elkaar. IndoMania is gewoon een lollig feestje, dat je met een knipoog moet bekijken. @ Erik, je haalt de begrippen sarcastisch en ironisch door elkaar. Wat is er trouwens “Indisch” aan het spreken van bahasa Indonesia?
@ Chun, lees ik het verkeerd..?!
KIRSTEN: Heb je gezien dat jij samen met mij op Indomania iets gaat doen over de derde generatie? Wij vertegenwoordigen namelijk de derde generatie Indische Nederlanders. Ze willen weten waar die mee bezig is.
MARSCHA: Ja, ik zag het. Leuk, denk ik. Maar wij zijn toch geen Ambassadeurs van de derde generatie? Wij maken hutspot! We verzinnen wel iets, als we maar niet een soort act gaan doen als de nichtjes van tante Lien, vol tempodoeloe. Nee, niet te veel tempodoeloe, we moeten wel een tegengeluid geven.
Misschien hadden ze zoals ik al eerder aangaf eerst een research naar de 3e gen. kunnen doen, 3e gen. genoten die verstand van zaken hebben van de Indische Cultuur in zijn algemeenheid, alvoor tot uitspraken te komen over wat Indisch is voor de 3e gen.
wat voor jullie Indisch is is dat weer niet voor een ander, begrijp je mijn punt, het hele verhaal je contstant moeten verantwoorden naar de Indische gemeenschap of je nou wel of niet Indisch bent loh terlalu speelt al zolang.
MARSCHA: Sorry hoor, maar wat is in vredesnaam een wayangtheater??? Ik schaam me nu al dood, deze vertegenwoordiger van de derde generatie weet niks. Ik ben geen echte indo…
MARSCHA: Goed, dat schiet lekker op, volgende week willen ze al horen waar het heengaat met de Indische cultuur. En we hebben nog geen idee, we zijn net begonnen met Indisch zijn.
Hier heb je het al, je bent Indisch vanaf je geboorte daar verander je niets aan, je kan het Indisch zijn alleen verloochelen door er niet voor uit te komen of dit te ontkennen
alleen nu er gevraagd wordt of we wel Indisch genoeg zijn als 3e gen. wordt er pas over nagedacht.
En jah wat jezelf ook al aangeeft:
IndoMania is gewoon een lollig feestje, dat je met een knipoog moet bekijken…hoe worden we op deze manier serieus genomen als we elkaar al niet serieus nemen.
slmt
@ Erik, je haalt de begrippen sarcastisch en ironisch door elkaar. Wat is er trouwens “Indisch” aan het spreken van bahasa Indonesia?
Weet ik niet…Kirsten haalde dat aan in haar stukje, ik spreek het wel maar ik betitel het niet als Indisch. Ik haal overigens de begrippen niet door elkaar. Als ik zeg dat ik het sarcastisch opvat dan bedoel ik namelijk niet ironisch. Ik vind het namelijk helemaal niet ironisch!
“IndoMania is gewoon een lollig feestje, dat je met een knipoog moet bekijken”
Tjah dan moet je waarschijnlijk minder zware topics bespreken
@Chun,
Dan zal ik er volgende keer wel naar toe willen.
De “hogere” kunsten en hun vertegenwoordigers zijn een onderdeel van de Indische cultuur/Gemeenschap (voor zo ver ze dat zelf accepteren).
En hoeven totaal niet aan “regels” te voldoen om Indo te zijn, mochten ze dat denken of wanneer doorsnee Indo’s het van ze eisen.
Ik herken de ontdekkingstocht van Kirsten en Marcha zelf ook. Hoewel mijn Indische opa en oma vrij links waren behoorden ze wel in zekere mate tot de elite.
Ik voldoe ook niet aan al die “regels” en leer mezelf Bahasa want mijn maleis is zeer beperk.
Voor andere 3e generatie Indo’s is de botol, Maleis spreken, gitaar sprelen, pentjak, Indisch kunnen koken, schoenen uittrekken, sombong zijn/opscheppen (dus “zogenaamd” alles perfect kunnen) etc, “normaal”.
We moeten er voor zorgen dat de Indische elite en de gewone Indo elkaar het licht in de ogen gunnen en elkaar geen verwijten maken of regels gaan opleggen.
Slmt hangat,
Jeroen
Ik wil eigenlijk nog kwijt dat Marcha en Kirsten (en als ik er bij zou zijn eigenlijk ook), geen doorsnee zijn van de 3e generatie.
Hoewel ze wel vertegenwoordigers zijn van de 3e generatie, zou het beeld completer zijn wanneer er een Indo bij was die wel van kinds af aan opgevoed is als bewuste Indo.
Iemand zoals Chris bijvoorbeeld.
Nu blijft een deel van de 3e generatie onbelicht, dat is jammer.
Die Jeroen,
Ik ben idd wel van kinds af aan Indisch opgevoed maar of ik dit nou bewust of onbewust heb meegemaakt…tidak tau.
Nu heb je toevallig in deze situatie 2 Indische mensen gepakt die het Indisch bewust zijn iets later door hebben gehad en zelf te kennen geven dat ze nu pas de laatste jaren op internetforums zitten en bijna geen petjoh beheersen enz.enz. dat is wel jammer er zijn ook 3 generatie’s Indo’s die juist wel over kennis beschikken vanwege hun opvoeding, ze zijn vanaf geboorte al bezig met het Indo zijn.
Dit houd echter niet in dat ik/wij meer Indisch of minder Indisch zijn dan de andere 3e gen. genoten, wij beleven het weer heel anders, maar wat Jeroen al aangaf het zou het beeld wat completer maken.
slmt dan hormat
Chris,
Vanaf je geboorte bezig met het Indo zijn, het lijkt me uiterst vermoeiend.
Ik hou me niet bezig met het Indo zijn, ik BEN indo.
Dat bedoel ik dus ook met “van kinds af aan … bewuste Indo”
Bewust betekent niet dat je er iets voor moet doet, maar dat je leert van je ouders dat je het gewoon bent.
@ Mas Rob,
Vanaf je geboorte bezig met het Indo zijn, het lijkt me uiterst vermoeiend..uhh waar haal jij dat vandaan..?!
Ik zeg je bent Indisch vanaf je geboorte daar verander je niets aan, verder ben wel van kinds af aan Indisch opgevoed maar of ik dit nou bewust of onbewust heb meegemaakt…tidak tau,
(loh wel goed lezen he)
En wat juist vermoeiend is zijn deze disc. je constant moeten bewijzen dat je Indisch bent.
slmt
@ Chris
Ik lees wel goed, hoor… al heb ik tegenwoordig een leesbril nodig.;)
Maar toch, waarom zou je moeten bewijzen dat je Indisch bent? Voor wie dan? Niet voor mij hoor.
@ Mas Rob, loh jij schoonmaken die bril van jou 😉
Ik hoef me voor niemand te bewijzen, dat ik Indisch ben,omdat ik dat gewoon ben loh zo ben ik geboren en zo ga ik ook mati.
Verder zeg ik ook niet dat ik me moet bewijzen, als je het stuk leest/sketch zie je toh dat menig Indo zich constant verantwoord of in de verdediging gaat als het gaat of hij of zij nou wel of niet Indisch is of gedraagd.
Het Indisch/Indo zijn is een gevoel, wat moeilijk uit te leggen is al helmaal naar Indo’s onderling, laat staan naar een buitenstaander.
Voor Indo’s ofwel Indische Nederlanders die met het Indisch zijn zijn opgegroeid en bv een hechte fam. band hebben, met andere woorden die veelal in de Indische sfeeren vertoeven is dit alles vanzelf sprekend, omdat je er niet of nauwelijks bij stil gestaan wordt.
Nu heb je toevallig in deze situatie 2 Indische mensen die het Indisch bewust zijn iets later door hebben gehad en zelf te kennen geven dat ze nu pas de laatste jaren op internetforums zitten en actief zijn, voor hun is het Indisch zijn naar mijn idee weer anders, en gezien de uitspraken willen ze zich toh bewijzen dat ze Indisch zijn, wat dus nergens voor nodig is omdat je dat al bent.
Waduh ruwet dese..ini laperrr van al dat typen,
slmt
Ik denk inderdaad ook dat de bewijsdrang aanwezig is bij alle generaties.
Ik lees het tussen de regels door ook bij de scetch.
Niet alleen dat men zich wil bewijzen, maar ook dat men het gevoel heeft dat anderen hun “regels” oplegt.
Misschien is en blijft het iets typisch voor mengvolken.
Van Indonesische, Nederlandse en Indische kant wordt er aan ons getrokken en geduwd.
Sommige Indo’s vinden dat je niet te veel met Indonesie of juist Holland mag bezig zijn.
Sommige Hollanders vinden ons Indonesiers of vinden juist dat we normaal moeten doen omdat we “gewoon” Nederlanders zijn.
En sommige Indonesiers vinden ons gewoon Belanda’s of juist Indonesiers.
We worden continue beoordeeld op ons Indisch zijn.
Dat is erg vermoeiend.
Misschien is het daarom zinniger om gewoon te zeggen dat je Indo bent, omdat je het bent.
Hoe je het verder beleeft zou geen voorwaarde mogen zijn om Indo genoemt te worden.
Zelfs veel van de Indo’s die zichzelf liever geen Indo noemen komen vroeg of laat in de knoop met hun gedachten.
Wij van de 3e generatie hebben vaak die bedrijfsblindheid niet en kijken met verbazing naar de zoveelste discussie over het, wel dan niet Indo zijn, door 2e generatie Indo’s.
Maar na het lezen van onder andere het verhaal van Theodor Holman in de Moesson, krijg ik wel steeds meer begrip voor de problemen waar 2e generatie Indo’s tegenaan lopen.
slmt Hangat,
Jeroen
@ jeroen
Naar mijn idee is de sketch eerder afzetten tegen bewijsdrang ( tot Indisch zijn).
Maak er geen club van waar je lid van kunt/moet worden (vrij naar Kirsten)
Ik kom al jaren op het internet op diverse indofora … op sommige fora zijn meer jongeren de deelnemers, maar ook andere fora met meer ouderen…
Het zijn de jongerenfora waar meer identiteitsdiscussies zijn… Niet zozeer de ouderen..
Ik snap je opmerking over ‘bedrijfsblindheid’ dan ook niet.
“Ben” zei Mas Rob… en dat doen we ook… het nadeel is dat discussie over wat is Indisch in Indische kringen altijd een tikkeltje notdone was…
Voor veel jongeren is “ben Indisch” geen vanzelfsprekendheid zoals Rob en ik die kenden van huis uit en dat hebben Kirsten en Marscha op grappige wijze proberen te verwoorden..
@BV,
Als je het stuk van Theodor Holman leest, lees je een stuk waarbij hij zijn dochter (Marcha) ziet als iemand die vrij is van de “problemen” die horen bij het jezelf Indo noemen.
De 2e generatie zal vaker Indisch koppelen aan integratie problemen, oorlogstrauma’s, moeilijke jeugd etc. Waardoor jezelf Indo noemen iets sterk psychologisch wordt.
Aldus Holman sr in de Moesson is zijn dochter gevrijwaard van die psychische factoren. Zij noemt hem ook een “typische 2generatie naoorlogsche Indo”.
Het feit dat ze die typische dingen herkent, betekend dat ze in ieder geval niet die “bedrijfsblindheid” heeft van haar vader. Ze ziet de big picture van de Indische generaties
Ze zit dan niet “in” die typische Indische cultuur zoals die bestaat voor de 2e generatie, maar ze bekijkt het van een afstand.
Waardoor ze minder last heeft van bedrijfsblindheid.
Ze kan daarom haar vader, door haar eigen situatie, er op wijzen dat het Indo zijn niet verbonden is aan ondynamische “regels” en psychische problemen die met de oorlog te maken hebben.
Slmt hangat,
Jeroen
Jeroen
Natuurlijk zijn voor de 2e generatie de oorlog, de exodus , de integratie, concretere zaken dan voor hun kinderen. Het is hun persoonlijke geschiedenis, dan wel die van hun ouders en familie.. Maar dat dit traumatisch moet zijn per definitie en dit indoschap ‘iets sterk pschologisch’ wordt is een beetje raar gezegd en gedacht.
Iedere generatie heeft zo zijn eigen hangups… Zo gaat het..
Over ‘bedrijfsblindheid’: alsof dé derde generatie dan wel de juiste visie op het Indisch zijn heeft door minder belast te zijn met de gevolgen van de oorlog.( jeroen: “Wij van de 3e generatie hebben vaak die bedrijfsblindheid niet”).
Velen van die derde generatie zijn nog meer Hollands opgegroeid dan hun ouder(s)… en hun waarnemingen als zijlijnwatcher kunnen verhelderend werken, maar veel zal men Indisch minder snel begrijpen afgezien van dat dé juiste visie niet bestaat net zo min als dé derde generatie (als één geheel, met eenduidige eigenschappen)
Theodoor Holman schrijft in de Moesson van november (zijn lezing tijdens presentatie van het boek Ons Indisch Erfgoed) over zijn aversie van het Indische … Het sterkst was het in zijn jeugd en nu steeds meer weet hij het te relativeren.
Marscha noemt hem een typische Inogger (INOG=Indische Na-Oorlogse Generatie), zegt Theodoor, maar hij vertelt niet wat ze precies daarmee bedoelde.
Bedoelde ze dat primair oorlogs-gerelateerd?
Het lijkt alsof hij schrijft dat ze bedoelt dat hij niet geinteresseerd was in het Indische, terwijl zij dat juist veel meer is. En dat is niet zozeer oorlogsgerelateerd, maar dat heeft meer te maken met je afkomst niet kunnen waarderen en assimilatiedrang..
@ algemeen…Alle theorie en boeken etc is heel leuk, maar je bent gewoon Indisch omdat je het bent. Klaar. Dan hoef ik echt niet uit een boekje of na een lezing pas te begrijpen. Of je zelfbewust en uberhaupt iets met je culturele achtergrond actief bezig wilt zijn is ten tweede. Snap de discussie’s die hier ontstaan dus ook niet. De ene Indo vind het leuk om bij een Indische vereniging te zijn en de ander trekt er alleen op uit naar Pasars of Bronbeek. Weer een ander vind het opzoeken van zijn Indische afkomst c.q. achtergrond niet belangrijk en gaat op in de groep belanda2. Lekker laten als iemand zich maar gelukkig erbij voelt.
Alleen sacrastische, oordelende of kleinerende opmerkingen moet men dan ook achterwege laten. Ben gewoon jezelf en ga dus geen typetje neerzetten want dan kwets je (on)bewust ook anderen. Dat idee kreeg ik bij het stukje van Kirsten. Dat zij en Marscha typetjes neerzetten zoals ze zelf niet zijn. Maar zoals ik en vrienden om me heen dus wel zijn. Dat is dan niet leuk om op deze manier te lezen.
Kan ik wel allemaal met jullie in discussie gaan maar heb al met Kirsten gesproken; zij begrijpt mijn standpunt en ik de hare. Wat ik nu zie is dat er hier wordt gesproken over het stuk maar niemand zich richt tot Kirsten en Marscha..ook geen reactie dus van hun. Misschien is het toch beter om “te praten met” ipv “praten over” ??
@BV
…. Over ‘bedrijfsblindheid’: alsof dé derde generatie dan wel de juiste visie op het Indisch zijn heeft door minder belast te zijn met de gevolgen van de oorlog.( jeroen: “Wij van de 3e generatie hebben vaak die bedrijfsblindheid niet”)….
Als je mag concluderen dat bij ons 3egeneratie …“ben Indisch” geen vanzelfsprekendheid zoals Rob en ik die kenden van huis uit ” ….is.
Dan mag je er inderdaad van uitgaan dat we minder last hebben van bedrijfsblindheid.
We zijn minder “belast” met de gevolgen van oorlogstrauma’s die voor Indische cultuur kunnen worden aangezien, direkte assimilatiedwang, onnatuurlijk vasthouden aan de cultuur “van toen”.
We zijn veel vrijer in onze keuzes en de psychologische druk is kleiner.
Dat wil nog niet zeggen dat we de juiste visie hebben.
We zullen elkaar eerder complimenteren.
.. Het lijkt alsof hij schrijft dat ze bedoelt dat hij niet geinteresseerd was in het Indische, terwijl zij dat juist veel meer is. En dat is niet zozeer oorlogsgerelateerd, maar dat heeft meer te maken met je afkomst niet kunnen waarderen en assimilatiedrang…
Dat er 2e generatie indo’s zijn die geen Indo willen zijn, is psychologisch.
Je afkomst niet kunnen waarderen en de assimilatiedrang lijken mij oorlogsgerelateerd.
Bang zijn voor een nieuwe bersiap, moe zijn van het vechten lijken me goede stimulansen voor het willen assimileren.
sr. Holman heeft het oa over het krampachtig vasthouden aan de cultuur zoals zijn ouders het kenden met behulp van schilderijen etc.
Dat zijn toch gevolgen van de oorlog en de “gedwongen” migratie?
Misschien niet primair oorlogsgerelateerd
Zo ken ik ook 2e generatie Indo’s die het Indische niet kunnen warderen omdat ze werden geslagen of juist een grote emotionele afstand hadden met hun ouders.
Dit doordat de ouders last hadden van oorlogstrauma’s.
Ze wisten door het zwijgen van hun ouders vaak niet dat hun opvoeding oorlogsgerelateerd was en dachten dat het gewoon Indische cultuur was.
Er lopen aardig wat van deze 2e generatie Indo’s bij het Sinai centrum omdat hun situatie overeenkomsten heeft met de opvoeding van naoorlogse joden in Nederland.
slmt hangat,
Jeroen
Wees realistisch, Jeroen.. de derde generatie in het algemeen ís geassimileerd en kent meer assimilatieneiging. Zij zijn niet opgegroeid in die Indische cultuur “van toen” maar in de Nederlandse cultuur van nu… En inderdaad hebben ze minder de psychologische druk zich met het Indische bezig te houden, maar meer met het niet-Indische..
Het idee van veel vrijer zijn en minder blindheid tav Indische zaken is nogal pretentieus.
Je afkomst niet kunnen waarderen en bij belanda’s willen horen zit eenmaal in de Indische identiteit…
De oorlog zelf heeft daar in zoverre mee te maken dat men niet meer in het oude Indie woont en dat is een belangrijke factor tot assimilatie in de heersende moraal en ethnische groep….andersom:
Indischen die in Indonesie bleven zien kleinkinderen opgroeien die Indonesisch zijn en willen zijn
Holman sr omschreef in zijn jeugd het Indischzijn van zijn ouders op zich als kitsch.. Het is nonsens en het heeft meer te maken met zijn insteek niet Indisch te willen zijn.
Ik krijg de indruk dat hij nog niet helemaal los is daarvan.
Dat mensen andere schilderijen op gaan hangen 20 jaar na een oorlog en migratie.. anders dan dat als die oorlog en ballingschap er niet was lijkt me duidelijk… net zoals die oorlog een oorzaak is die Holman sr in Nederland plaatst een factor die hem aanzet tot zich afkeren van zijn ouderlijk miljeu.
Tot slot…. hardhandige opvoeding was er ook al voor de oorlog..
@Blauwvogeltje
Kijk dat vind ik dus blindheid:
“Je afkomst niet kunnen waarderen en bij belanda’s willen horen zit eenmaal in de Indische identiteit”.
Wat was was, wat is is. Er bestaat niet zoiets als een cultuur die ondynamisch is.
Ook die “regels” bestaan niet,
Ik ben vrij opgevoed, niemand in mijn omgeving dwingt mij te kiezen tussen belanda zijn of Indo. Noem me pretentieus
Mijn familileden in Indonesie hebben de koningin aan de muur hangen, ze zijn Indonesier qua paspoort omdat hun ouders daar voor kozen.
Tot slot …, die hardhandige opvoeding bestond al bij KNIL families die al eeuwen in oorlog leefden van Atjeh, Lombok tot WWII. Alle militairen kennen oorlogstrauma’s
geluid van derde generatie hoor ik dagelijks van mijn kinderen :
absoluut niet bezig met het indische>>> gewoon omdat ze indisch zijn.
dus hun geluid is indisch…een indisch geluid.
@BV:
Wees realistisch, Jeroen.. de derde generatie in het algemeen ís geassimileerd en kent meer assimilatieneiging. Zij zijn niet opgegroeid in die Indische cultuur “van toen” maar in de Nederlandse cultuur van nu… En inderdaad hebben ze minder de psychologische druk zich met het Indische bezig te houden, maar meer met het niet-Indische..
Het idee van veel vrijer zijn en minder blindheid tav Indische zaken is nogal pretentieus.
Je afkomst niet kunnen waarderen en bij belanda’s willen horen zit eenmaal in de Indische identiteit…
—————————
Sorry hoor maar bovenstaande slaat natuurlijk nergens op. Wij zijn nu onderdeel van een cultuur die inmiddels al vijf generaties in Nederland is!! Er zijn nog steeds Pasar Malams, er zijn nog stees Indië Herdenkingen, er zijn nog steeds kumpulans en Indische verenigingen en er zijn nog steeds Indische Toko’s. Allen worden bezocht, georganisseerd en draaiende gehouden door alle generaties: ook de jongste generaties! Laten we alsjeblieft niet weer die speech houden over welke generatie “het zieligst” is want dan ben ik onderhand zo beu: net alsof iemand dat interesseert, wat voor meerwaarde heeft dat nou voor Indische cultuurbehoud?
Als je van mening bent dat derde generatie Indische Nederlanders minder “Indisch” zouden zijn in hun doen en laten (in afkomst kan dus niet..je bent nu eenmaal zo geboren), dan ligt dat wellicht in wat zij in hun opvoeding, kennis en beleving hebben meegekregen. Je zou dan dus even goed in de spiegel moeten kijken en niet mensen iets gaan verwijten als ze zelf niet weten wat ze missen!
Overigens deel ik je visie niet: ik ken veel Indische jongeren die een relatie hebben met een Indo, ik ken Indische twintigers die een Toko, Indo Rock band, Indisch restaurant hebben, Indische dertigers en zelfs tieners die (bestuurs) lid zijn van een Indische vereniging. Zich verdiepen in “Indische” literatuur en geschiedenis.
Misschien kloppen ze zichzelf niet zo op de borst en plaatsen ze zich niet op de voorgrond (welke indo wel?) maar pas op: er is duidelijk wel sprake van een Indische generatie onder de hedendaagse jeugd! En die wil zeker niet bij de Nederlanders horen zoals jij veronderstelt (welke jongere van tegenwoordig wel: het is juist trendy om niet Nederlands te zijn..zelfs Nederlandse jongeren proberen met hun Antilliaanse, Turkse woordjes meer buitenlander te zijn! ;p)
“de derde generatie in het algemeen ís geassimileerd en kent meer assimilatieneiging. ”
Nee, vooroorlogs en naoorlogse generatie heeft daar geen last van .. zo’n beetje heel de Indische cultuur doodgezwegen, geen maleis willen leren aan hun kinderen,vooral stimuleren om een Nederlandse partner te nemen. Daar krijgt de jongste generatie nu de rekening van, en dan de ketel (derde generatie) nu opeens vewijten dat het zwart ziet..rara hoe zou dat nou komen?
Erik…
Op mij komt het in eerste instantie over dat je met de opmerking “.. slaat natuurlijk nergens op ” je de verhollandsing van de derde generatie wilt ontkennen..
Maar misschien wil je vooral zeggen dat je dit de derde generatie niet moet verwijten.?
Ik verwijt generatie nr3 dit in principe ook niet… ook al maakt het me soms triest.
Daarintegen verwijt jij mij wel die verhollandsing indien ik het wél als verwijt bedoelde,(je opmerking over ‘spiegel’) Nou… ik heb geen kinderen.
Of men trekt dit door naar de de hele tweede generatie ?
Dit lijkt me een generatie-oorlog met weinig nut .
Natuurlijk zijn er ook veel jongeren die wél zichzelf omschrijven als Indisch en meer interesse hebben in het Indische..maar ik had het over “in het algemeen”.
En als je dat ene zinnetje opvat als afgeronde mening dan is het idd een generalisatie.
NOu vind ik wel dat ook de meer Indischgerichte jongeren zich Nederlands moeten noemen, wat ze ook zijn .. Typisch Indisch ook..
Jammer dat je in je laatste reactie vervalt in een generatie-oorlog.
Je verwijt is dat de ouderen de Indische cultuur doodgezwegen hebben… De eerste generatie bleef gewoon zichzelf met aanpassingen aan de omstandigheden in het nieuwe land.
De tweede generatie groeide op hier.. en natuurlijk al verhollandst ..maar ze zijn gewoon zichzelf en roepen niet zo persé pro-Indisch te zijn..Natuurlijk was er de neiging je afkomst te verdringen (hoe Indisch toh) maar dit generaliserend te omschrijven tot een daad van doodzwijgen is overdreven en impliciet komt de pretentie mee dat de beschuldiger wel de juiste weg weet naar het Indischzijn …net zoals de omschrijving ‘bedrijfsblindheid
Je verwijt aan mij is dat ik “schuldig” bent aan de verhollandsing.
en dat de derde generatie daaronder lijdt?
Die derde generatie lijdt niet onder hun zelfgekozen culturele identiteit…
“indisch” is niet beter als “hollands” ….wat valt er te lijden dan ?
Per toeval kwam ik op dit forum terecht met een discussie die lijkt op gebed zonder eind. Normaliter ontwijk ik dit soort discussies maar mijn oog viel op het woord petjoh.
De derde generatie – ik veralgemeniseer maar even – heeft de mond vol van deze taal, Maar ik vraag waarom personen die hoog opgeleid zijn en perfect Nederlands spreken deze grove taal nog willen spreken.
Petjoh is een variant op het Indisch-Nederlands – het is dus geen variant op het Maleis – en wordt gesproken door mensen die het Nederlands niet machtig waren.
Inlanders bvb of ongeschoolde indo’s.
Het Indisch Nederlands varieerde van onverstaanbaar tot keurig verzorgd – zij het met een Maleis acccentje.
Wanneer men petjoh beschouwt als de taal der indo’s dan vraag ik mij wel af : welke indo’s?
Wanneer ik 2 Nederlanders – en dat zijn indo’s ook – petjoh hoor spreken dan denk ik: nemen ze mij nu in het ootje?
Dan over dat indisch zijn: het is een gevoel. Het is niet te plaatsen in Indonesie, noch in Nederland. Het is een beetje oosters, een beetje westers, wanneer ik enkele verklaring hierover begrijp.
Ik krijg het gevoel dat de mensen die dit zo presenteren leven in een luchtledige, in een soort no-mansland.
Het is natuurlijk moeilijk discussieren met deze personen omdat ze nog tastend hun weg moeten zoeken.
Maar hoe lang moet het nog duren?
Doe maar gewoon, dan doe je al indisch (of indo) genoeg zou ik zeggen.
een nadenkertje:
het kind geboren uit een relatie tussen een Chinees en een niet-Chinees is geen Chinees. Waarom heet een kind van een Indo en een niet-Indo wel een Indo?
@ KIRSTEN:
Wat vindt u, heeft u het geluid van ‘de’ derde generatie gehoord?
Ja hoor Kirsten … naast alle grappige onhebbelijkheden over het “Indisch zijn” en de Indomania met de daarop losgebarsten antwoorden en relaas, eindig je zoals t bij n Indo ( eigennaam ? ) betaamt:
* Indomania 3 was waanzinnig chaotisch. Maar desondanks vond ik het vooral erg gezellig.
* En de mensen die, net als bij uitgebreide kumpulans thuis, dwars door elkaar heen tevreden zaten te eten.
;o) salam Roy