Maluku Merdeka
Voor veel jonge Indo’s is de hechtheid van de Molukse gemeenschap een voorbeeld. Toch voorspelde een groep vooraanstaande Molukkers uit Nederland op muhabbat.nl vorig jaar al dat er over 75 jaar van de Molukse identiteit maar weinig meer over is, als er niets gebeurt.
De Molukse gemeenschap is zeer hecht, die indruk krijg je in ieder geval als je de vele Hyves-pagina’s bekijkt waarop Molukse jongeren elkaar en anderen op de hoogte houden van alles van hen bezig houdt. Met als gemeenschappelijke noemer: Wij Zijn Moluks! De Molukse identiteit leeft zeer bij deze jongeren, misschien niet in de laatste plaats omdat inmiddels vijf generaties Molukkers opgroeiden in de Molukse wijken in dorpen en steden in Nederland, sinds hun komst naar Nederland ‘op dienstbevel’ in 1950. Het was destijds de bedoeling dat de Molukse KNIL-militairen en hun gezinnen tijdelijk in Nederland zouden blijven, tot het weer rustig zou zijn in Indonesië. Dit tijdelijke verblijf duurt nu al 59 jaar, met alle frustraties van dien.
Noodklok
Een aantal Molukse belangenorganisaties, de Vereniging van Hoogopgeleide Molukkers PKTM ( Perkumpulan Kaum Terpeladjar Maluku), de Werkgroep Kakehan Nederland en de Molukse diaconale stichting voor zorg en welzijn Muhabbat , luidde vorig jaar de noodklok over de positie van Molukkers in Nederland. De toestand wordt zorgelijk genoemd: vooral de onderwijspositie van Molukse jongeren is slecht. Bovendien zijn Molukkers er niet in geslaagd zich in de afgelopen jaren te profileren in allerlei sectoren van de Nederlandse multiculturele samenleving. Onderling zijn de banden hecht, maar in de Nederlandse maatschappij zijn Molukkers nauwelijks zichtbaar als groep. Tekenend is het feit dat veel Molukse jongeren door medescholieren als ‘gastarbeiders’ worden gezien. Er is weinig tot geen kennis over de geschiedenis van de Molukkers in Nederland. Op scholen wordt daar ook niets over vermeld in de geschiedenisboeken of bij maatschappijleer.
Molukse acties
Het onderwerp van de Molukse integratie houdt me bezig omdat ik momenteel door het land reis met mijn voorstelling ‘Gegijzeld’, over de Molukse acties in de jaren zeventig. Mijn zus Willemijn was destijds een van de gegijzelde kinderen in de school in Bovensmilde (Drenthe). In totaal 105 kinderen werden in 1977 vijf dagen lang gegijzeld door Molukse activisten, die hiermee de zaak van de RMS onder de aandacht wilden brengen. Ze eisten bovendien vrijlating de kapers van de trein bij Wijster in 1975, die in de gevangenis zaten.
Schaamte
Na afloop van de voorstelling raak ik vaak in gesprek met Molukkers uit het publiek die vertellen over wat ‘Gegijzeld‘ met ze doet. Ik hoor van ze dat de voorstelling ze raakt, en dat ze het aanvankelijk moeilijk vonden om erheen te gaan. Er is veel angst dat ze gestigmatiseerd worden, en 32 jaar na dato opnieuw als ‘gijzelaars’ worden gezien. Ze vertellen dat ze het moeilijk hebben gehad in de tijd van de Molukse acties. Dat zij er op aan werden gekeken, ook al hadden ze niets met de acties te maken. Ik hoor hoe lastig Molukkers het nu nog vinden om te praten over die tijd, en dat veel emoties zijn weggestopt. Er is veel schaamte en verdriet. Ze vinden het goed en fijn om te merken dat er nu ook eens aandacht is voor hun geschiedenis, voor hun kant van het verhaal.
Mini-conferentie
Op een miniconferentie op 19 april 2008 bespraken de Molukse belangenorganisaties wat voor maatregelen er moeten komen om de positie van Molukkers in Nederland te versterken. Zo moet de leiding in de voor Molukkers belangrijke sectoren (onder meer kerk en politiek) geprofessionaliseerd worden. Er moet een duidelijke scheiding komen tussen kerk en staat, want de christelijke kerk heeft heel veel invloed in de Molukse gemeenschap. Het emancipatieproces van Molukkers moet sneller verlopen en niet alleen vanuit emoties plaatsvinden. Coalitievorming is belangrijk, en bovendien moet het vrijheids ideaal van een onafhankelijke Republiek der Vrije Molukken (RMS) een andere vorm of richting krijgen met voldoende ruimte voor zelfkritiek. Een maatschappelijk debat over de positie van Molukkers in Nederland is het streven, zodat Molukkers weer op de politieke agenda komen.
Donkerblank
Als deze stappen niet worden gezet, is er over 75 jaar maar weinig meer over van de Molukse identiteit, zo menen de belangenorganisaties. Ze schetsen een toekomstbeeld waarbij de mensen in Nederland lichtbruin of donkerblank van huidskleur zijn. In die tijd zijn er nauwelijks meer Molukkers, maar wel veel Europeanen met Molukse voorouders. De RMS is alleen geschiedenis. Op scholen wordt tijdens geschiedenislessen niets over Molukkers gezegd, hun sociaal-maatschappelijke positie wordt niet besproken. De Molukse wijken zijn er niet meer, alleen nog maar etnische enclaves. Het Museum Maluku in Utrecht bestaat alleen nog maar virtueel. En als er al Molukkers in Nederland zijn, dan verstaan ze het Maleis niet, maar denken en spreken ze alleen nog maar Nederlands. De Molukse kerken zijn weg, niet alleen door geldgebrek, maar ook door striktere scheiding van kerk en staat.
Uniek
Ik vind het een behoorlijk treurig beeld wat wordt geschetst. De Moluks-Nederlandse cultuur is uniek en bijzonder, zo weet ik nog uit mijn jeugd in Bovensmilde, waar ik opgroeide met Molukse vriendinnetjes. Ik denk wel dat het voor de Molukse gemeenschap goed is om de ketenen van traditie iets meer los te laten, vooral voor de huidige generaties. De hiërarchie in de Molukse wijken staat soms een individuele groei ontwikkeling in de Nederlandse maatschappij in de weg. Niemand heeft baat bij overdreven nostalgie of bij het vastpinnen van verroeste idealen in deze huidige tijd. Een gemeenschap die met zijn tijd meebeweegt, heeft de toekomst. En dat geldt zowel voor de Indische, als voor de Molukse gemeenschap.
Voorhoede
Tot slot nog even dit. In de voorhoede van dit emancipatieproces zit Tom Polnaija, ex-kaper van de school in Bovensmilde, die meewerkt aan het nagesprek bij de voorstelling ‘Gegijzeld’. Samen met Geert Kruit, ex-gegijzelde, vertelt hij onder leiding van een journalist over zijn ervaringen uit die tijd en vraagt hij vergiffenis aan de slachtoffers van toen. Kijk dat is nog eens je verantwoordelijkheid nemen en je nek uit durven steken. Tom Polnaija weet dat je soms door de zure appel van de geschiedenis heen moet bijten, voordat je een nieuwe toekomst tegemoet kunt gaan.
Tip: Lees de column van Ephraïm Patty over Moluks zijn op jongerensite Bukamalu.nl.
‘Gegijzeld’ met nagesprek is in 2009 alleen in november nog te zien: Stadsgehoorzaal Vlaardingen op donderdag 19 november, Theater Lux op zaterdag 21 november en Schouwburg Gouda op 24 november. Zie voor de speellijst www.elsbethvernout.nl
De Molukse groep die destijds naar Nederland moesten, ondergingen en ondergaan nog nog steeds bijna hetzelfde lot als de gerepatrieerden. Ik zeg bewust “groep” en “bijna”, vanwege het feit dat er nunances zijn in de beide issues.
Er is sprake van een groep, omdat het grote gros gewoon in Indonesia verblijft en aldaar de Molukse identiteit vertegenwoordigd nationaal en internationaal. De Molukse identiteit in Nederland gaat in de richting van de Indische identiteit. Het zal door de Nederlandse regering naar een euthanasie worden geleid en over 75 jaren weet niemand meer wat een Indo is tenzij de Indo zelf hard blijft strijden voor erkenning.
Wat het bijna betreft, de Molukkers hebben wat andere ervaringen dan de Indo omdat zij niet wilden “assimileren” destijds en de Indo’s wel.
Het wel of niet willen assimileren is de grootste factor voor het verdwijnen van de identiteit.
Feit is wel dat de Molukkers in Nederland harder strijden dan de Indo’s. De grotere sociale cohesie betekent slechts een langere uithoudingsvermogen bij de euthanasie tov de Indo’s.
Ik kan het alleen maar eens zijn met Marshal!
Zo zal het uiteindelijk wel verlopen voor ons, Molukkers …
Hrmt,
Oelisj
Oelisj yang terhormat,
Ik ben zeer ingenomen met je instemming, maar ik zou nog blijer zijn indien je met me al was het middels deelname aan verschillende forums op internet of nog beter met vereende krachten tussen Indos en Molukkers samen vecht voor ons beider bestaansrecht.
Ik weet dat het vechten tegen de bierkaai is, maar niet geschoten is altijd mis.
Ik vecht al jaren voor de Indos en ik steun de Molukkers al jarenlang op artistiek gebied zoals de artiesten Jimi Bellmartin, Ais Lawa-Lata, Nippy Noya (mijn eigen volle neef) etc etc.
Apa ngana pe pendapat?
Salam,
Marshal
1. Wanneer ik de context waarbinnen dit artikel is geschreven niet zou weten of begrijpen, dan zou ik, zeggen: “Ga naar de Indonesische ambassade en informeer hoe of op welke wijze de Molukse cultuur een plek kan krijgen in een toekomstige ‘Pusat Bahasa dan Kebudayaaan’ Indonesia in Den Haag/Rijswijk kan krijgen”.
Uiteraard zullen er leden binnen de Molukse gemeenschap hiertegen fel gekant zijn, maar gelukkig hoef ik als buitenstaander toekomstige discussies hierover niet te voeren.
2. Voorts @Marshal Manengkei wil ik hier er nog bij vermelden dat indo een raciale benaming is door de totok gegeven aan wat men toen halfbloed of bastaard noemde. Ik in ieder geval voel me niet ertoe geroepen te strijden voor de erkenning van het indo-ras.
Dan zou ik ook niet weten waarvoor indischen (Indische-nederlanders?) nou zouden moeten strijden, behalve dan voor de uitbetaling van een onbetaalde rekening uit het verleden of misschien een vermelding in een geschiedenisboek.
Door de wederuitgifte van het boekje Oeroeg wordt er al een beetje gediscussieerd over onze barbaars koloniaal verleden. Dus dat zal wel goed komen.
Voorts bevinden zich in Nederland, ik heb ze niet geteld, zo’n 100 allochtone bevolkingsgroepen, die totaal onbekend zijn met het ons indonesisch-koloniaal verleden, en het ze waarschijnlijk niet eens intereseert ook.
Wanneer een vertegenwoordiger uit een van die bevolkingsgroepen aan me zou vragen of ik misschien van Chineze afkomst ben en hoe het komt dat ik de nederlandse nationaliteit bezit, ga ik het hem dat wel beleefd uitleggen.
Daar heb ik absoluut geen moeite mee.
In Indie was er een neiging bij veel – bepaalde – Indo’s om het verindischen (verinlandsen) tegen te gaan. Dat was niet goed om hogerop te komen in de Nederlands-Indische maatschappij.
Men mocht geen Maleis (bahasa Indonesia) praten, dat was slecht voor de Nederlandse spraak, noch omgaan met de katjong.
In Nederland zullen zij (of hun aanhangers) van Kromo gelukkig geen last ervaren.
Tenzij hij moslim is, misschien?
Gaan wij weer die kant op?
Onszelf profileren, ons afschermen en afzetten tegen Moorse en andere duistere externe invloeden?
Natuurlijk, wanneer je besluit om in Nederland te blijven wonen dan kies je voor Nederland, toch? Aanpassen en inburgeren dus! 😉
Marshal Manengkei says:
November 19, 2009 at 10:16
Het zal door de Nederlandse regering naar een euthanasie worden geleid en over 75 jaren weet niemand meer wat een Indo is tenzij de Indo zelf hard blijft strijden voor erkenning.
————————————–
De Nederlandse regering hoeft niet actief ” in te grijpen” .
Het is een natuurlijke proces dat de groep 3de en verdere generaties (Zuid) Molukkers zullen vermengen met de andere medelanders .
Eerst de overeenkomsten .
1. erfenis uit de koloniale verleden.
2 gedwongen (door omstandigheden of politiek) om Ned. Indie te verlaten.
3. moet kunnen handhaven in de land van aankomst (Nederland).
4. Er waren ook nakomelingen van (Zuid) Molukkers met Europeanen.
En toch voelen ze vaak meer Molulkers dan Nederlanders.(Waarom ?)
Verschil :
In Nederlands Indie .
1.Indische Nederlanders zijn Nederlanders ( Europeanen), de (Zd) Molukkers niet , ze zijn Inlanders , uitgezonderd gelijkgestelden.
2.Verschil in de opleidingsnivo
3.De oudere generatie (de 2de) spreken nog Ambon Maleis , ze hebben ” gemeenschappelijke” taal , hebben geerfde(meegenomen ) cultuur uit de Molukken .
In de Molukken (Nrd en Zuid) wonen verschillende deelvolkeren met eigen talen eigen culturele uitingen.
En wonen vaak ” geisoleerd” die hun samenhorigheids bevorderen.
Alleen de 3de generatie gaan uitwaaieren.
De Indische Nederlanders hebben geen eigen taal.
Hun oude Petjoh werd niet meer gebruikt .
Zelfs Maleis werd in het verleden afgewezen (inferieur) .
Heden :
De grp Zd Molukkers is een kleine afscheiding van de KNIL .
De overgrote deel van de ” Ambonese” KNIL waren in Indonesia gebleven.
Inmiddels zijn de Zuid Molukkers al tot een miljoenenvolk gegroeid.
Zelf op de 3 grote eilanden , Ambon , Haruku en Saparua zijn al in de miljoenen geworden.
Buiten de migranten uit andere delen van de Molukken ( Noord Molukken) en andere Indonesiers .
Ze hebben nog steeds een grote groep broeder en zusters in de verre Indonesia . Met dezelfde culturele erfenis .
Vergeet ook niet de nieuwe politieke realiteit :
De RMS heeft nu een andere doel op het oog , niet meer de totale afscheiding van Indonesia.
De Indische Nederlanders :
Ze hebben geen land meer , hebben geen eigen taal (hun taal is Nederlands) , en hun cultuur is afgeleide van verschillende deelculturen.
De nog achtergebleven Indische Nederlanders ,Indonesia , nog te herkennen aan hun uiterlijk (niet zo donker/bruin) als de Indonesiers en hun “Europes” achternaam zijn qua aantal te verwaarlozen.Wel bespeur ik een toenadering richting de ” nieuwe” Indonesia.
Is ook te zien in de taalgebruik(Indonesische woorden) in diverse forums.
Ik kan alleen concluderen dat bij de Indische Nederlanders en zeker met een Nederlandse Europese namen het na de 4de generatie zo goed als verhollands zal gaan.
Bij de ” Ambonezen ” is het anders , en zeker als ze een typisch Molukse achternaam hebben .
Opmerking : De Molukken bestaat tegenwoordig uit 2 provincies.Noord en Zuid.
De Zuid Molukken uit verschillende eilanden , met de basis Ambon . Haruku en Saparua.
Bij de andere eilanden , verspreid in de grote gebied wonen verschillende bevolkingsgroepen , vaak met eigen taal en adat istiadat .
Je zou verbaast zijn hoeveel talen in de Propinsi Maluku Selatan wordt gesproken.
“De Nederlandse regering hoeft niet actief ” in te grijpen” “.
Inderdaad, op de lange duur is de Nederlandse regering niet verantwoordelijk voor het behoud van de cultuur van ‘allochtone, of “nieuwe nederlanders’
Wat zij wel kan doen is allochtonen – al dan niet met strenge maatregelen – stimuleren zich aan te passen, onderwijs te volgen e.d. wat dan ten goede zal komen voor henzelf en voor de gehele Nederlandse maatschappij.
Allochtonen zijn zelf verantwoordelijk voor het behoud van hun cultuur, en dus wat de Molukkers betreft en ook Indonesiers, die mogen best hun cultuur behouden in Nederland.
Velen gaan dan bijvb naar de Indonesische ambassade om idul fitri te vieren, of welk feest dan ook.
Dan zijn er bijvb Molukse moslims die zowel in Waalwijk en Ridderkerk iets te vieren of te bidden hebben in hun moskee, ook dat is een vaste en hechte groep.
Ik ken er een aantal van uit waalwijk, en van hieruit mijn beste groeten want het zijn heel aardige mensen en ik voel me absoluut thuis bij hen, alsof ik in mijn land van herkomst ben.
Ik heb zelfs ergens een persoonlijke pagina voor deze moskee op het net die ik best voor hen wil uitbreiden of verder aan vullen.
Van de andere kant heeft de Gemeente Tilburg bijvoorbeeld een jaarlijkse gesubsidieerde en zeer zeer druk bezochte T-Parade waar de Tilburgse allochtone bevolking haar culturele kunsten kan vertonen en reclame maken voor taalcursussen e.d.
(Overigens krijgt een Stg Mata Rumah of zo nog steeds een beetje subsidie van de gemeente voor haar activiteiten.)
Helaas, ik kan me best vergissen, behalve een paar Surinaamse Javanen in kebaya vermocht ik niemand uit de Archipel aan te treffen in de optocht.
Wel zag ik de Japanse (!!), Chineze gemeenschap paraderen samen met uiteraard veel Afrikanen en Latijns-Amerikanen.
Ed Vos says:
November 21, 2009 at 09:37
Natuurlijk, wanneer je besluit om in Nederland te blijven wonen dan kies je voor Nederland, toch? Aanpassen en inburgeren dus!
————————————————–
Tya , inburgeren ?
Een mooie en toch beladen term.
En zeker als het zomaar wordt geplaats in een topic over de toekomst van de (Zuid( Molekkers , gemakshalve even als een homogene groep wordt gezioen.
Zie de verschillende deelvolkeren in de Propinsi maluku Utara dan Maluku Selatan) .
Inburgeren kan men hier niet als een discussie punt .
Het gaat niet om heden (of verleden) maar om de toekomst.
75 jaar na nu.
Doet men dat , dan blijf men steken in de tempo doeloe tijd en geen oog heeft op heden (zaman sekarang).
Bij de oude Zd Molukkers kon men terecht praten over inburgeren , de taal de cultuur van Nederland.
Zeker bij de 1ste generatie ex KNILers , en vaak bij de toen meegekomen kleine kinderen.
In de meeste gevallen waren het families die nooit of zelden op een bepaalde plek(tangsi-kazerne zaten) .En spreken vaak ” tangsi” maleis (Ambindo ?) .
Bij de 2de generatie , althans velen waren gewoon aangepast (“ingeburgerd”) , tijdens hun ambacht of LTS opleiding . Uiteraard waren ook Zd Molukkers die naar de HBS of Havo gingen . De aantallen kan men opzoeken.
Bij de 3de generatie is er geen sprake meer over inburgeren.
Bij de Indische Nederlanders moeten sommigen ook gaan aanpassen , maar ze hoeven officieel in te burgeren.
Zelfs Zuid Molukkers die geen Nederlanders zijn (NL paspoort) hoeven NIET in te burgeren.
Ze kregen een vrijstelling.
Inburgeren is alleen verplicht voor buitenlanders , Molukkers en Ind.Nederlanders zijn niet verplicht.
Het is natuurlijk interessant om te mijmeren waar de Molukse cultuur over 75 jaar is, maar je zou je ook kunnen vragen waar de Nederlandse cultuur gebleven is over 50 jaar. Misschien is er in de toekomst helemaal geen plaats meer voor cultuur in het dagelijkse leven en wat er nog is staat achter hekken of is in grote gebouwen te vinden en is tegen betaling te bezichtigen met allerlei activiteiten voor jong en oud daar om heen. Of op speciale TV-kanalen te bezichtigen.
Kijkt men op Java dan loopt de bevolking in spijkerbroek en T-shirt of een Arabische outfit, een mobieltje aan het oor. De Molukken gaan ook die kant uit, maar dan aan elk oor een mobieltje. Ze zijn daar ook al van de sago afgestapt en eten rijst. Zoals ze op Java dol op hamburgers, fred chekhen en Indomie zijn. De verschillen tussen het hoog- en laag-Javaans zijn aan het verdwijnen, men spreekt alleen nog maar Ngoko. In diverse Javaanse steden wordt er tegenwoordig carnaval gevierd, om het volk te entertainen. Het gebruik van Engels in het dagelijkse taalgebruik wordt als zeer belangrijk beschouwd. En zo voorts, er is over de gehele wereld een grote verwatering gaande.
Correctie:
Bij de Indische Nederlanders moeten sommigen ook gaan aanpassen , maar ze hoeven officieel in te burgerenMoet zijn :
Ze moeten officieel NIET in te burgeren zoals wat ze nu doen met de nieuwe Nederlanders .
Wel werden de 1ste Generatie Indische Nederlanders aangestuurd om de spelregels van de Nederlanders te leren.Zie hun ervaringen bij de contractpensions .
Ik denk ook dat de kleine groep “Ambonezen”die buiten de “kampen” wonen (Ambonese woonwijken) bepaalde raadgevingen kregen.
Aan:
Ed Vos
Het is je goed recht om je te onttrekken van de Indo of Nederlands-Indische identiteit. Verschil in perceptie en ambitie zal er altijd zijn zolang de mensheid bestaat. Dat rechtvaardigt ook het recht van de Indo die wel strijdt om een eigen plek, bestaansrecht en identiteit. En welke benaming men ook geeft aan de Indo doet hier niets aan af.
ik als indo jongere in amsterdam, vind het inderdaad jammer. ik moet zelf zeggen dat er voor ons in amsterdam vrijwel geen organisaties, feesten, kumpulans zijn. de feesten die er dan
wel zijn zijn zogenaamde asian partys die eigenlijk meer gericht zijn op chinezen
en dat is jammer
Ik kom nogal regelmatig in de Verenigde Staten en wat mij daar opvalt is dat er na vele generaties in de VS in heel veel gevallen nog steeds sprake is van een sterke referentie en vasthouden aan de oorspronkelijke afkomst. Of het nou Polen, Ieren, Schotten, Duitsers of (Indische) Nederlanders zijn, terwijl er vaak aan de buitenkant geen verschillen waarneembaar zijn. Wellicht is het juist zo dat wanneer je jezelf neerlegt bij het feit dat je in een nieuwe omgeving leeft waar je in wil functioneren en waar je aan deel wilt nemen dat het helemaal niet strijdig is om oude culturele waarden, omgangsvormen en identiteit et cetera te behouden.
Het is eerder de vraag waar het behoud op gefocused is, is dat nadrukkelijk ook op ‘uiterlijkheden’ of eerder de innerlijke waarden en normen. Hoezo moet ik me vooral richten op de kennis van de omgeving m.b.t. mijn geschiedenis? Ik ben er zelf verantwoordelijk voor dat ‘mijn geschiedenis’ verteld wordt aan de generaties na mij. Dat de geschiedenisboeken onvolledig zijn is slecht en jammerlijk maar staat in eerste instantie los van behoud van identiteit en cultuur, het is er een hulp vooral.
De vergelijking tussen Molukkers en Indo’s gaat wat mij betreft al snel mank. De Molukkers kunnen voor een belangrijk deel terugvallen op een gedeelde etniciteit, zeer specifieke politieke achtergrond en een woonomgeving die er voor zorg draagt dat de indentiteit langzamer zal slijten (de indo is naar mijn bescheiden mening geen etnici groep). Het is maar de vraag waar je de ‘nieuwe’ identiteit mee vergelijkt, met die van de ‘tempoe doeloe’ of die van vandaag de dag op de Molukse eilanden. Ze zullen niet uitwisselbaar zijn maar in de diepere onderlaag zal het fundament waarschijnlijk dezelfde zijn met een Aziatische uitingsvorm en een Europese. Over 75 jaar zal die inderdaad nog verder van elkaar komen te staan maar het vertrekpunt is dezelfde, daar moeten we over blijven praten, zelf onze verantwoordelijkheid voor nemen!
Over 75 jaar? Je kunt hierover vanalles speculeren maar 100% bepalen hoe een cultuur is over 75 jaar is niet te doen. Dat hangt maar net af van de gebeurtenissen en invloeden daarvan die ons nog staan te wachten. Merendeel van ons zal dat trouwens niet eens meemaken: 75 jaar is ver weg!
Over 75 jaar? Je kunt hierover vanalles speculeren maar 100% bepalen hoe een cultuur is over 75 jaar is niet te doen. Dat hangt maar net af van de gebeurtenissen en invloeden daarvan die ons nog staan te wachten. Merendeel van ons zal dat trouwens niet eens meemaken: 75 jaar is ver weg! Inhoudelijk op het artikel: De Molukse wijken verdwijnen her en der al. Enerzijds door de gemeenten die de wijken officieel opdoeken, anderzijds woningcoörpiraties die in hun toewijzing van huurwoningen mensen uit verschillende culturen langzaam aan laten “integreren” om en in de bestaande wijken. Verder vind ik de punten in het artikel wel ironisch: de meeste punten/visies van stagnering in de toekomst voor de Molukse cultuur zijn al waarheid voor de Indische cultuur; een virtuele gemeenschap, niet meer de taal van land van (grootouders) herkomst spreken, niet meer de gewoonten en normen hebben, de uiterlijke kenmerken verdwijnen door gemengde huwelijken met andere bevolkingsgroepen, cultuur vervalt in nostalgie, etc. Ironisch dat op een site die zich Indisch noemt wordt besproken hoe de Molukse cultuur er over 75 jaar uit zal zien en dat er dan punten/visies worden genoemd die al gelden voor de Indische gemeenschap.
Is er nog hoop? Uitgaande dat de toekomst een proces is, hangt dat niet alleen af van externe gebeurtenissen en invloeden maar heeft ook de Molukker zelf de vrijheid om te kiezen in dat proces. Hij heeft een medescheppende rol erin, waarin hij medeverantwoordelijkheid draagt. Ik geloof niet dat de toekomst buiten ons gebeurt, iets dat ons stuurt, neen, wij zijn een substantieel onderdeel ervan, wij zijn geen dobbelstenen van een mindere god..
Crisimomenten, zoals je identiteit overdenken, zijn gouden momenten in het leven. Dat klinkt paradoxaal maar in de chinese taal wordt dit tot uitdrukking gebracht doordat het woord crisis een dubbele betekenis heeft : die van bedreiging en die van kans. Dus welke richting gaat de Molukse cultuur op.
De hoop wekt een duurzame verwachting. De hoop is de kracht in de Molukse cultuur, in de Molukkers, De hoop richt het vizier op een wending ten goede, daar tegenover staat de vrees, het verkeerde… De hoop voert ons in het gebied van de integriteit, in het gebied waar het gaat om de keuze van de Molukkers tussen echtheid en onechtheid. Ik denk dat als in de Molukse gemeenschap een discussie gevoerd blijft over de volledige Molukse identiteit als persoon bedoeld, dan zal het leven altijd een volgende kans bieden
Ik denk dat we de verhouding tot de toekomst alleen kunnen vinden als we de dagdromen weer serieus nemen, dus met ogen open dromen. In de dagdroom gaat het om de verbinding met de toekomst. De toekomst is geen voortzetting van het heden maar een werkelijkheid die ons tegemoet komt, die op ons afkomt. De toekomst heeft geen woonwijken of het beheersen van de Molukse taal nodig. De toekomst gebeurt in je hoofd.
Peter van den Broek says:
December 16, 2009 at 01:01
Crisimomenten, zoals je identiteit overdenken, zijn gouden momenten in het leven. Dat klinkt paradoxaal maar in de chinese taal wordt dit tot uitdrukking gebracht doordat het woord crisis een dubbele betekenis heeft : die van bedreiging en die van kans. Dus welke richting gaat de Molukse cultuur op.
———————–
Als ze vasthouden aan de subcultuur die ze hadden meegenomen , en in de afgelopen 60 jaar in Nederland werd vastgehouden dan ben ik bang dat het zal verwateren en in de toekomst zal verdwijnen.
Hun meegenomen adat , eenheid , taal , zal ook onder druk komen te staan.
Kijk maar naar de taal , welke taal spreken ze toen en nu ?
Is de Ambon Maleis in Holland dezelfde als de Bahasa Indonesia die door de Indonesische Molukkers in Indonesia wordt gebruikt ?
De eenheid , bestaat het wel ?
Ze komen uit verschillende eilandjes , vaak met verschillende talen , adat etc .
Ze kunnen de identiteit wel behouden als ze meer invloeden uit de verre Maluku willen opnemen .
Als ik me niet vergis worden de afgebroken kontakten min of meer hersteld , men gaat reizen , samenwerkingsverbanden wordt gesloten , je ziet ook de invloed van de Indonesische taal bij diverse Molukse site .
Ik ben van mening dat een gemeenschap die woont, leeft of geboren is in een ander land dan de voorouders altijd een groot risico lopen om zich te vermengen met de autochtone cultuur. Daar is niks mis mee, en kan zelfs voor culture ontwikkeling als meerwaarde tot gevolg hebben. Het wordt wat anders als een gemeenschap zijn eigen culturele basisprincipes opgeeft en volledigt assimileert. Charlie Robinson zei toendertijd al: integratie ja, assimilatie NEE! Helaas zie ik dat hetgeen wat hij heeft achtergelaten, o.a. de Pasar Malam Besar, zich daar niet aan houdt en nu door anderen zelfs is omgedoopt tot Tong Tong Festival waar de Indische cultuur opgaat in de noemer “Zuid-Oost Aziatische cultuur.” Back 2 topic; ik denk dat het van belang is voor elke culturele immigrantengroep om contact te houden met het moederland. Dat zie je bijv. bij de Turkse-Nederlanders, Marokkaanse-Nederlanders, Surinaamse Nederlanders, Chinese Nederlanders, etc. Natuurlijk wordt de cultuur/gemeenschap enigzins beïnvloed door het nieuwe vaderland, Nederland, maar contact en daarmee invloed en binding met het moederland moet er tevens zijn om de culturele identiteit te onderstrepen. De Molukse gemeenschap heeft dat contact nog, de Indische gemeenschap niet. De Indische gemeenschap heeft mondjesmaat contact met elkaar in Nederland, laat staan met familie of verwanten in huidige Indonesië.
De vraag is echter of de banden in de toekomst aangehouden worden. Peter stelt in het bericht hieronder: “De toekomst is geen voortzetting van het heden maar een werkelijkheid die ons tegemoet komt, die op ons afkomt. De toekomst heeft geen woonwijken of het beheersen van de Molukse taal nodig. De toekomst gebeurt in je hoofd.”
Ik geloof dat de toekomst wel degelijk een voortzetting is van heden zoals het heden ook een voortzetting is van ons verleden. Het is allemaal werkelijkheid, alleen de toekomst kun je niet 100% uitstippelen. Wat je nu doet heeft echter wel een effect in de toekomst. Het verdwijnen van woonwijken, concentratie van Molukkers bij elkaar en het beheersen van de eigen taal zijn wel kenmerken die cultuurbehoud voeden. Hoewel andere culturen wellicht niet woonwijken hebben met dezelfde status als de Nederlandse Zuid-Molukkers, zijn we wel concentraties van huishoudens; iedere stad heeft wel een stadsdeel waar een concentratie van een bepaalde cultuur heerst. Of dat nu Bijlmer, Zuid-Oost, Overvecht, of Chinatown is. Toekomst gebeurt in je hoofd, maar als je hersenen niet worden geprikkeld en gestimuleerd dan gebeurt er niks..als er geen eigenbeeld in je hoofd is betreft je eigen culturele identiteit dan is ook geen “gemeenschappelijk” besef laat staan cultuur.
Er zijn verschillende soorten toekomst: de geprogrammeerde toekomst die eigenlijk geen toekomst is, maar een herhaling van het verleden – de geprojecteerde toekomst, eigenlijk gaat het om het werken met een onvoltooid verleden (een soort tempo doeloe), de consequenties van van de dingen die je in het verleden hebt gedaan. En het derde is de gedroomde toekomst, vgl Carl Jung, een doelstelling in de toekomst, iets dat nog niet gerealiseerd is in de geworden wereld maar dat ons wel aantrekt. Een soort uitdaging, een ideaal soms die volledig los staat van onze werkelijkheid en zo kunnen we ook denken aan de Molukse identiteit over 100 jaar.
Ik denk dat het bestaan van de Molukse identiteit afhangt van de authentieke elementen in haar cultuur, dat wat haar kracht en echtheid geeft. Ik ben geen expert van de Molukse cultuur maar wat mij aantrekt is de sterke onderlinge band in de Molukse gemeenschap, de rol van de godsdienst/kerk en vooral de rol van haar spirituele leiders/dominee’s en natuurlijk de band met het Vaderland, de Molukken. Wat zeker een bindende rol heefy zijn de spreekwoordelijke Molukse wijken die die band versterkt heeft maar vooral haar geschiedenis met als cruciale momenten de treinkaping in Wijster en de verschillende bezettingen. Dat heeft het martelaarschap alleen benadrukt. Het zijn element waaruit Molukkers kunnen putten en vormen bakens op weg naar de toekomst.
De laatste paar jaren verhardt de Nederlandse maatschappij en wordt vooral het Moslim-zijn maar niet alleen voor Molukkers het anderszijn benadrukt. Molukkers zijn gemakkelijk herkenbaar en dan worden ze met hun anderszijn geconfronteerd. Ze hebben toch voor Nederland gevochten en desondanks moeten ze zich verantwoortden voor hun bestaan hier. Dat geeft wel een impuls om zichzelf en over de Molukse identiteit na te denken. Dat maakt het alleen maar spannend. Dan kan besloten worden om die Molukse identiteit toch maar op de Molukken te ontwikkelen, ook over 100 jaar.
Ik vind de discussie over de Indische identiteit veelal steriel, niet geengageerd, meer navelstaren. Indischen worden ook geconfronteerd met een zich verhardende maatschappij waarbij het niet alleen het Moslimzijn maar ook het anderszijn benadrukt wordt. Ik kreeg niet de indruk uit de discussies dat Indischen zich daarover nadrukkelijk uitspreken, of er wordt het bekenden Wajang (schimmen)spel opgevoerd. Je ziet het wel maar praat er niet over.
Gezien de huidige situatie in de Molukse wijk Terwijde in Culemborg is de vraag hoe en wat te doen binnen de Molukse gemeenschap in de toekomst zeer belangrijk. Ik zie in veel plaatsen in Nederland dat er om de huidige Molukse wijken vooral veel buurten ontstaan waar op zijn minst gezegd vooral economisch lage sociale huurwoningen zijn. M.a.w. de zgn. probleembuurten. Dit is in Culemburg, maar bijv. ook in veel andere plaatsen die een stedelijke ontwikkeling ondergaan, het geval. Het is wel typerend dat er vaak spanningen ontstaan met (nazaten) van andere etnische groeperingen. Die blijkbaar minder geïntegreerd zijn in de Nederlandse samenleving en vaak ook groepen die helemaal niet zich hoeven af te vragen of ze over 75 jaar nog bestaan als culturele groep omdat ze de afgelopen 40 á 30 jaar geen enkele moeite hebben genomen om te integreren, laat staan ABN spreken of begrijpt. Zie hier waartoe “onze” inburgering heeft geleid; verlies van eigen culturele identiteit en in een hoekje worden gedreven door immigranten die maar doen wat ze willen. Misschien is het geen slecht idee als we zelf ook weer onze spullen pakken en naar tropische oorden (terug)keren.
@Erik (beetje late reactie van me maar…)
“…de Indische cultuur; een virtuele gemeenschap, niet meer de taal van land van (grootouders) herkomst spreken…”
Mag hieruit concluderen dat jij er van uit gaat dat het Maleis de oorspronkelijke taal van ‘onze grootouders’ is. Als jij dit zo bedoelt hebt dan is dit volgens mij een enorme misvatting. De meeste van onze grootouders, zeker de ‘erkende’, hebben als eerste taal gewoon Nederlands geleerd op de Nederlandse school. Het maleis dat ze spreken, de één beter dan de ander, hebben ze zeer waarschijnlijk geleerd uit omgang met vrienden, Indonesische families, de markt en eventueel bedienden maar niet officieel op school. Ik ken tal van ‘oudjes’ die wel aardig uit de voeten kunnen in het maleis maar taaltechnisch en qua woordenschat verre van compleet, niet vanwege slijtage o.i.d. want dat is altijd zo geweest.
Voor diegene die pas in de jaren zestig zijn gerepatrieerd kan de situatie anders liggen. Mijn moeder heeft in de Nederlandse tijd zoals aangegeven nog gewoon in het Nederlands onderricht gekregen. Haar zusje die zo’n 15 jaar jonger is heeft in de Indonesische tijd op school gezeten en heeft bij aankomst in Nederland voor een ‘goede’ beheersing van de Nederlandse taal toch wel wat bijles nodig gehad.
Ik vind het zelf ook jammer dat mijn ouders er voor gekozen hebben hun kennis van de taal niet op ons over te brengen terwijl mijn oudere broer en twee zussen (anderhalf tot vier jaar ouder dan ik) toch alleen Indonesisch spraken toen we in ’65 in Nederland aankwamen. Maar uiteindelijk mag je jezelf wel afvragen of het zo vreemd was als ouders deze (taal) keuze maakten, de meesten/velen waren hun hele leven niet anders gewend dan Nederlands te spreken en spraken alleen bij gelegenheid Maleis. De ‘moderne’ gedachte van het tweetalig opvoeden was in die tijd uberhaupt nog niet erg in zwang en als eerste migranten was de noodzaak om optimaal in deze maatschappij te functioneren wellicht veel belangrijker dan een tweede taal.
@Patrick; (late reactie), Maleis was niet persé de enigste taal van onze taal van onze voorouders, bij vele Molukkers werden ook vele dialecten gesproken; mijn vader sprak bijvoorbeeld Keiees (tot andere Keiezen), ik heb menige van Aboru afkomstige ouder gekend die Aborunees sprak tot andere Aborunezen of Ceramees onder families uit Ceram, ik weet toevallig van het Keiees dat dat dialect nog steeds min of meer levend is.