Oma Neumann schijnt met de helm op te zijn geboren. Dat wil zeggen dat ze bij haar geboorte een deel van de vruchtvliezen om het hoofd heeft gehad. Er zijn mensen die geloven dat, wanneer je ter wereld wordt gebracht met zo’n helm, je over paranormale gaven beschikt. Mijn oma was zelf een van die (bij-)gelovigen. Zo voelde zij al dagen van te voren aan dat er een familielid in Indonesië zou sterven. De cynicus zal zeggen: ,,Da’s de goden verzoeken!” Ik houd het voorlopig op mijn oma als een overgevoelig type.

'Geesten kwamen gewoon via de voordeur' Foto: www.spiritwhitelight.nl

Overgevoelig of niet, wat heb ik veel van haar gehouden. En ik was ontroostbaar toen ze in 2003 overleed. Om even snel een beeld te schetsen: Oma was een klein Indootje met spleetogen. Hield van gezelligheid, gokken (dat zal het Chinese bloed zijn…) en van spelletjes doen. Bij dat laatste moet ik even een kanttekening maken. Van diverse bronnen in de familie heb ik namelijk vernomen dat zij een handje had van valsspelen. Over de doden uiteraard niets dan goeds, maar dit puntje maakt haar menselijk daardoor iets minder de ideale oma. Bovendien heeft ze er niets aan wanneer ik haar de hemel in prijs, want daar is ze immers al.

Omdat ik niet zit te wachten op reacties als: “Je maakt je oma belachelijk, schavuit! Hoe durf je, schobbejak!”, voor alle zekerheid nog één positief punt: mijn oma was altijd gastvrij. Behalve op oudejaarsavond. Alhoewel, dan was ze ook gastvrij, maar niet voor levende wezens. Rond 31 december hing een mysterieus sfeertje. Het schijnt dat oma de hele avond bad. En dat ze geesten op bezoek kreeg. Ik weet er het fijne niet van, maar oma vertelde er op nieuwjaarsdag altijd over alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Waarschijnlijk heb ik daarom nooit naar details durven vragen, want niets is zo eng als iemand die op zo’n gezellig toontje over geesten praat. Alsof ze elk moment van de dag een kopje suiker kunnen vragen.

Volgens mijn oma kwamen de ‘gasten’ gewoon via de voordeur. Zij liet ze dan netjes binnen door ook echt de deur even open te doen. Nadat ze met opa verhuisde naar een flat en ze tevens minder goed ter been werd, vertelde ze dat de geesten met de lift kwamen. Op de tweede verdieping wachtte zij ze op en nam ze ze meer naar huis.

Speciaal voor hen had ze allemaal lekkere dingen (spekkoek enz.) in huis gehaald. Er werden sigaren gerookt. Oma was er heilig van overtuigd dat de gasten aten, dronken en rookten. Uiteraard bleef er altijd eten over en dat was dan voor ons als we op 1 januari op bezoek kwamen. Ik heb echter jarenlang niets lekkers durven eten op nieuwjaarsdag, omdat ik me er te bewust van was dat ik iets van een schaal moest pakken waar de avond daarvoor een geest met zijn vingers aan had gezeten. Welke rol opa Neumann tijdens de jaarwisselingen speelde is mij overigens niet duidelijk. Hij kon er het ene jaar serieus over vertellen om het een jaar later weer belachelijk te maken. Helaas kan ik het ook hem niet meer vragen.

De rillingen lopen nu alweer over mijn rug. Geen idee waarom ik over dit onderwerp schrijf. Wellicht omdat ik net 27 ben geworden en me steeds bewuster ben van de volwassen man die mij aankijkt ik in de spiegel. Of het is die Indotiteitscrisis van mij. Toch is vreemd. Het is nu ruim zeven jaar geleden dat ze overleed en het is al die jaren nooit in me opgekomen om haar op te voeren als dankbaar onderwerp voor mijn werk. Behalve vlak naar haar overlijden, maar dat is een soort therapie ten behoeve van het verwerkingsproces (en dat telt niet). Misschien bestaat er rondom de dood ook een seven year itch. Net als in relaties. Alleen klopt, in plaats van de sleur, oma op de deur. In mijn geval letterlijk en figuurlijk.

Ter afsluiting nog één creepy wijsheid van oma voor het slapengaan: Na een begrafenis nooit achterom kijken naar het graf van de overledene…