“Die derde generatie is helemaal niet meer Indisch”, dé uitspraak van Nely (eerste generatie Indische) waarmee de vorige blog werd afgesloten, én waar menig reactie en discussie op volgde. In dit vervolg het verhaal achter deze krachtige uitspraak van ‘Indisch tante’ Nely.
Voor mijn bacheloronderzoek Culturele Antropologie deed ik onderzoek naar intergenerationele overdracht van culturele patronen binnen Indische families. Hiervoor heb ik gesproken met eerste, tweede en derde generatie Indischen. Onvermijdelijk riep dit onderzoek ook dé grote vraag op: wat is Indisch? Het antwoord op deze vraag zal ik kort en bondig houden -een blog heeft nu eenmaal een maximum aantal woorden: niemand weet wat Indisch precies is, en Indisch is voor iedereen weer anders, ongeacht de generatie waartoe iemand behoort. Schept dit veel duidelijkheid? Nee. Moeten we dit willen? Dat is weer een andere vraag…
In het geval van Nely was zij ervan overtuigd dat ‘Indisch’ niet meer van toepassing was op de derde generatie. Opvallend genoeg werd deze mening door bijna alle respondenten, op enkele uitzonderingen na, gedeeld. Maar het geluid was toch het sterkst onder de eerste generatie, vooral de klachten over de kleinkinderen werden luid en duidelijk gearticuleerd. Zo was het menig opa en oma een doorn in de maag dat een kleinkind geen Indisch eten lustte, niet Indisch kon koken, of nóg erger; niet Indisch wilde léren koken. En dat was allemaal de schuld van (schoon)zoonlief of (schoon)dochterlief! Die waren te Nederlands (geworden) waardoor er nog maar weinig Indisch was aan de kleinkinderen!
Maar dit veel te Nederlandse aan de kinderen en kleinkinderen, bleek ik in veel gevallen terug te kunnen voeren naar de jeugd en opvoeding van de eerste generatie in voormalig Nederlands-Indië, waarin het zo Nederlands mogelijk zijn een sleutelrol speelde. Immers, hoe Nederlandser je was, des te meer mogelijkheden en kansen je had in de voormalige kolonie. Dit heeft zich doorgezet in de opvoeding van de eigen kinderen, waarbij het Nederlandse na de repatriatie een heel andere dimensie kreeg, namelijk die van het zo snel mogelijk aanpassen aan het nieuwe thuisland. Iedereen die ik sprak omschreef de eigen opvoeding, en de opvoeding van zijn of haar kinderen, in eerste instantie als ‘zeer Nederlands’. Zo gek is het dus niet dat de kleinkinderen nog maar weinig Indisch in zich hebben, laat staan om zich mee te identificeren…
Wat m.i. ook een rol speelt is of de vader dan wel de moeder indisch is. Kinderen met een indische moeder raken m.i. meer met de indische cultuur vertrouwd dan kinderen met een indische vader en hollandse moeder. Moeders spelen nu eenmaal een belangrijke rol in het doorgeven van de culturele identiteit. Daar ben ik van overtuigd.
Ik zelf ben van de 2e generatie(63 jr.) en merk dat mijn zoons zich niet of nauwelijks indisch voelen. Wel is er de interesse voor het familieverleden en zijn we als gezin samen naar Indonesië geweest om de plekken te bekijken waar de familie vroeger woonde. Maar interesse voor je roots is wat anders dan je echt ‘indisch’ voelen.
Ik denk overigens dat veel allochtonen van de 3e generatie die helemaal in Nederland opgegroeid zijn, hetzelfde overkomt. Wel interesse voor de ‘roots’, maar je niet meer allochtoon voelen, zoals de 1e en 2e generatie.
Naarmate er bovendien meer gemixte relaties ontstaan bij de 3e generatie (huwelijken met hollandse jongens en meiden), zal de mate van je indisch voelen ook geringer worden, denk ik zo. Het is een beetje als het verschil tussen rode wijn en rosé. Ga je rosé nog verder verdunnen, dan houd je water over!
Ik heb ook jaren het gevoel gehad dat Indische mannen wat eerder de culturele aspecten overlaten aan hun (hollandse) vrouw.
Of dat waar is weet ik niet.
quote:
Het is een beetje als het verschil tussen rode wijn en rosé. Ga je rosé nog verder verdunnen, dan houd je water over!
==============================================================
Goed , dat is waar .
Daarom zal het Indisch “zijn” in de loop der jaren verworden tot een gevoel.
Weet niet of ik een vergelijking kan maken met homeopathie .
Na zo veel keren verdund te worden is de nieuwe oplossing nog steeds een krachtig geneesmiddel.
Sorry , het is een omong kosong van mijn kant, kom plotseling naar boven dwarelen.
Rick van den Broeke
” Wat m.i. ook een rol speelt is of de vader dan wel de moeder indisch is. Kinderen met een indische moeder raken m.i. meer met de indische cultuur vertrouwd dan kinderen met een indische vader en hollandse moeder. Moeders spelen nu eenmaal een belangrijke rol in het doorgeven van de culturele identiteit. Daar ben ik van overtuigd. ”
In een traditioneel indisch maar ook indonesesich gezin spelen vrouwen een zeer belangrijke rol…
Ik heb het “geluk” dat ik met een indonesische ben getrouwd. We hebben nog geen kinderen. Maar mochten we die krijgen dan pomp ik ze de westerse waarden en cultuur (muziek, kunst e.d.) in. de Oosterse (Indonesische) laat ik over aan mijn vrouw. Ik zal ze ook tweetalig opvoeden(Nederlands/Indonesisch)
Of je het resultsaat indisch kunt noemen, vind ik eigenlijk niet eens zo belangrijk.
Generaliserend gesproken, maar in de vele gevallen die ik ken geen uitzondering: de mannen beslisten over wat zich buiten het gezin afspeelde; de vrouwen bepaalden wat zich daarbinnen afspeelde.
Zoiets was overigens in de tijd van onze (voor)ouders in Indie heel gewoon.
In de meeste gevallen bestiert de moeder de huishouding en de opvoeding van de kinderen.
Dat zie ik bij de Indonesiers in Indonesia en in Nederland , ook bij de Nederlanders.
Zie ik bij mijn Nederlandse vrienden en schoonfamilie.
Ik denk dat je een verschil moet maken over de opvoeding van de kinderen in Ned.Oost Indie en in Nederland.
In het algemeen bepaald de vader (heer des huizes) hoe zijn kinderen opgevoed zal worden.
Dat de (indische) kinderen veel invloeden meekregen van hun “Inlandse of Indische moeders cq het personeel ( babu dalam of gendong=kindermeisje) is bekend.
Maar wordt toch veranderd als ze groter worden en met hun “Hollandse”schoolgenoten omgaan.
Het is bekend dat bij de 1ste en 2de generatie Indischen dat ze hun Indische erfenis uit Indie vaak niet doorgeven aan hun kinderen .
De redenen zijn ook bekend .
Bij de jonge generatie , sommige van de 2de en de 3de generatie zie de trend dat ze hun de roots van hun ouders willen herontdekken.
Dat de banden met Indonesia worden verstevigd .
Een goede ontwikkeling .
In Nederland is het anders.
Mijn zoon ,genaturaliseerde Indonesier geboren in Amsterdam , met Nederlandse moeder is ook een doorsnee Nederlandse jongen .
Gedraagt zich en voel zich Nederlander , maar wel met veel belangstelling voor de Indonesia van zijn vader en met een binding gevoel met Indonesia .DE familie en vrienden van zijn vader.
Het is ook mijn taak om het Indonesia gevoel( behorende tot) verder te bemoedigen.
Je kan alleen oogsten als je wat gezaaid hebt , toch ?
Mevr.N heeft toch wel gelijk .
Salam sejahtera.
Opvoeding is slechts een onderdeel van hoe een mensen zich vormt. Uit verschillende onderzoeken is ook gebleken dat de rol van ouders enkel voor de pubertiteit van invloed zijn. Tijdens en na de puberteit is het voornamelijk de sociale omgeving die een persoon vormt; vrienden, collega’s, de buurt waar men woont, sociale gebeurtenissen, de financiele situatie, etc. Het is logisch dat een Indisch persoon in Nederlands-indië omringt door palmbomen, rijstvelden en binnen een koloniale hierachie waardoor hij automatisch vanwege zijn etnische afkomst in een bepaalde sociaal maatschappelijk niveau wordt geplaatst een andere beleving heeft dan een Indo die is geboren en getogen in hedendaags Nederland.
Je ziet dat terug in de verschillen in Nederland; Indo’s zijn geografisch verspreidt, zijn overwegend niet tot een bepaalde religie te onderscheiden, hebben geen opvallende raciale kenmerken. Andere etnische groepen in Nederland hebben dit wel: jongeren van turkse, marokkaanse, antiliaanse of molukse afkomst zullen niet dezelfde vragen hebben betreft culturele identiteit dan leeftijdsgenoten van Indische afkomst. Simpelweg omdat de eerder genoemde groepen vaak opgroeien in een sociale kring en omgeving waar hun eigen identiteit sterk vertegenwoordigd is. Indo’s vallen wat dat betreft wat buiten de boot en grijpen daarom soms terug naar het laatste moment in hun geschiedenis waarin zij wel opgroeide in een omgeving waar zij sterk vertegenwoordigd waren; Nederlands-indië. Echter hoe verder we van dit tijdsmoment komen af te staan, hoe moeilijker het wordt om onszelf aan dat moment te binden. Dit vraagt dus om creativiteit, ontwikkeling en doorzettingsvermogen om het Indisch-zijn hedendaags te maken en op een eigentijdse manier te behouden. Eenheid maakt macht zegt men weleens. Hoewel we geen Indonesiërs zijn kunnen we hun lijfspreuk zeker wel lenen; eenheid in verscheidenheid..of je nu een blonde Indo bent of een stereotype Indo, of je nu Indisch ziet als iets uit het verleden of op een eigentijdse manier; we moeten samen achter hetzelfde doel staan. En laat ik ermee beginnen om te zeggen dat ik een initiatief zoals Indisch3.0 daarbij en verrekt goed idee vindt omdat er zoals bij dit topic lekker onderling wordt gesproken!Communicatie is altijd belangrijk.
@Erik:
“En laat ik ermee beginnen om te zeggen dat ik een initiatief zoals Indisch3.0 daarbij en verrekt goed idee vindt omdat er zoals bij dit topic lekker onderling wordt gesproken!Communicatie is altijd belangrijk.”
Dat gaat dus verdwijnen. Zie topic over vernieuwde huisregels.
@IndOw: neetoh?dialoog moet er altijd zijn..je hoeft het niet met elkaar eens te zijn maar blijven praten is altijd belangrijk voor begrip en kennis te delen!
@Surya Atmadja,
“Weet niet of ik een vergelijking kan maken met homeopathie .
Na zo veel keren verdund te worden is de nieuwe oplossing nog steeds een krachtig geneesmiddel.”
Nou meneer SA, dat geldt misschien voor jou, voor mij, of voor veel indische mensen van de eerste generatie. Wij kunnen nog zo verhollandsen, maar de herinnering aan iets wat wij waren (geweest) dat blijft nog latent aanwezig. Er hoeft maar iets te gebeuren of het komt met een dwingende niet stuitende kracht naar boven.
Ik ga bijvoorbeeld naar Indonesie toe, zonder mij in te enten, omdat ik erop vertrouw dat mijn lichaam zich die anti-stoffen die het vroeger heeft gemaakt om mij tegen bepaalde ziektes te beschermen kan herinneren. Voorkomen kun je natuurlijk nooit iets.
Maar voor een “indische” tabula rasa valt er weinig om zich te herinneren. Wat er overblijft is slechts proberen iets na te nadoen. Of iets wat slechts in geringe mate aanwezig is nog eens dunnetjes overdoen. Dat is dan wel heel dunnetjes, niet waar?
Ed Vos schreef:
Nou meneer SA, dat geldt misschien voor jou, voor mij, of voor veel indische mensen van de eerste generatie. Wij kunnen nog zo verhollandsen, maar de herinnering aan iets wat wij waren (geweest) dat blijft nog latent aanwezig.
==============================================================
NEE , Nir
Niet alleen bij ons die in Ned Indie of in Indonesia
“geworteld” waren ( adoeh word sentimenteel dese ) .
Ik las wel eens dat bij velen , bij sommigen van 2de Generatie ,en zeker bij de 3de Gen. het Indisch “zijn”een gevoel is .
Ya , het is waar .
Ik las verhalen dat een cucu(kleinkind) van 1ste Gen. die in Holland is geboren, nog nooit in Indonesia geweest en toch bepaalde “herkenningspunten” / kriebels voelen toen ze voor het eerst in Indonesia kwamen.
Alsof het echt vertrouwd is.
Hoe ken ??
“Naarmate er bovendien meer gemixte relaties ontstaan bij de 3e generatie (huwelijken met hollandse jongens en meiden), zal de mate van je indisch voelen ook geringer worden, denk ik zo. Het is een beetje als het verschil tussen rode wijn en rosé. Ga je rosé nog verder verdunnen, dan houd je water over!”
Daar ben ik het absoluut mee eens. Als een Indo met een niet-Indo’s een relatie aangaat dan weet je dat zij een stukje van hun cultuur zullen inleveren.
Ik ken zelf gelukkig nog veel (jonge) Indische stelletjes dus weet dat de Indische cultuur voort zal leven. Als je dat niet in je omgeving hebt dan begrijp ik dat je pessimistisch wordt.
Het is duidelijk dat in de loop der tijd de aantallen zullen afnemen, maar het gaat om de kwaliteit niet om de kwantiteit. Ik heb namelijk liever 10 goede Indo’s dan 100 pinda’s.
Het denken in raciale verhoudingen, zoals jij hier stelt, is volgens mij meer ontstaan doordat de huidige generatie Indo’s zich hebben laten beïnvloeden door het Westers denken. In Nederland denkt men in termen van halfbloed, kwart dit en dat. Ik kan me niet indenken dat mijn Indische opa anno 1937 te Nederlands-Indië tegen zijn nichtje met rood haar zei: jij bent minder Indisch want je bent lichter en hebt rood haar. Dit onderscheidt wordt pas na aankomst in Nederland gemaakt mede omdat Nederlanders altijd vragen: “Ben je Indisch?Is je moeder of je vader Indonesisch?” Of: “Goh, je ziet er niet uit als een Indo; ben je misschien een kwart?” Indo’s zo bescheiden als ze zijn gaan daar dan ook nog eens in mee. Soms bijna op het beschaamde af om maar geaccepteerd te worden. Ik heb weleens gezegd: “Hoe ziet een Indo er dan uit?” Waarop diegene me een stereotype van een aziaat gaf (klein in lengte, zwart stijl haar). En ik dus niet te plaatsen viel (1.83 lang, zwarte krullen, lichtgetint). Ik heb diegene toen verteld dat dit meer met zijn gebrek aan vaderlandse gescheidenis had te maken dan met mijn voorkomen. Gevraagd of hij misschien Duits was aangezien ik het verschil niet zie tussen een Duitser en een Nederland..of een Belg of een Fransoos, Brit of Zwiters. Om ontopic te blijven; ik ken zat Indische Nederlanders, van derde generatie tot eerste generatie, die blank van huid zijn, bruin haar hebben maar zich wel Indisch voelen en ook zich als Indo uiten. Wil niet zeggen dat alleen hun opa of oma Indisch zou zijn, sommigen hebben een Indische moeder EN sommigen hebben gewoon twee Indische ouders!Sommige hebben een zus of broer die hele sterke Indische trekken heeft (zwart haar,getint,etc) terwijl zuslief/broerlief blank en blond is.Licht gewoon aan de genen. Uiterlijk is dus geen item bij de Indische Nederland maar is een vooroordeel uit het raciaal denken van de Europeaan. Het is heel gevaarlijk om dat over te nemen omdat je dan direct een deel van de Indische Nederlanders buiten gaat sluiten op basis van het vooroordeel van mensen buiten je eigen culturele groep. Ik laat me niet vertellen door niet-Indo’s wat en wie Indisch zijn. Dat weet ik zelf namelijk heel goed door logisch na te denken.
Sorry, maar even in reactie op Ind0w:
Je noemt het ‘gelukkig’ dat jij nog veel Indo/Indo-relaties in je directe omgeving kunt aanwijzen, en als Indo’s verliefd worden op iemand die niet Indo is, is dat dan jammer? Gaat er dan iets verloren?
Het is een drogredenatie als je zegt dat, wanneer een kind één Indische ouder heeft, er automatisch minder Indische cultuur wordt doorgegeven. In de eerste plaats staat cultuur lós van etniciteit.
Ten tweede: een stukje van hun cultuur inleveren? Hoe bepaal je wat hún cultuur is? Iemand die uit vier grootouders één Indische opa of oma heeft, en verder blanke grootouders- erft die niet de doorgegeven cultuur van alle vier de grootouders, of ze nu uit Semarang of Bandoeng komen, of uit Almelo, Haarlem, Sambeek? Die zitten er toch niet voor spek en bonen bij? Onze cultuur als Indo’s ontlenen we sowieso uit twee bronnen: een Nederlandse en een Indonesische. Ze is wel van óns, maar we delen haar met anderen.
Ik weet dat Rick van den Broeke met de wijn-analogie NIET heeft bedoeld dat er bij kinderen uit mix-relaties van Indo’s en ‘niet-Indo’s’ verwatering is in de zin van een algemene verschraling van cultuur, maar dat het Indische aandeel minder wordt, in bloed én cultuur. Kan ik inkomen, klinkt logisch. Maar de wending die het verhaal nú neemt, zit me niet lekker, en op nieuwe lezers van het blog kan de hele analogie verkeerd overkomen.
En als je het überhaupt hebt over gemengde relaties, daar komen álle Indo’s uit voort. We hebben niet decennia achter ons van homogeen 50/50 Indo-Europees zijn, nog afgezien van dat onze voorouders allemaal geboren zijn uit een mengrelatie tussen een Hollander en een Javaan, Soendanees, etc. Hoe Indisch was de Thaise moeder uit een Indisch gezin dat repatrieerde? Hoe Indisch de Arabische vader uit een ander gezin dat wij kenden? Who cares? Gaan we nu met een peilstok de mate afmeten waarin Indo’s al dan niet zijn afgenomen, cultuur hebben ingeleverd, verwaterd zijn? Het bijna omgekeerde van de leus die in bepaalde kringen populair was in Nederlands-Indië: ‘hoe blanker de Indo, hoe beter’?
“All animals are equal, but some animals are more equal than others?” Wat een branie, of zoals we in Mokum zeggen, wat een gotspe, dat je in deze context een woord als ‘gelukkig’ gebruikt. Niemand bepaalt ten slotte op wie zij/hij verliefd wordt. Ook die Indische stelletjes die jij noemt zullen voor elkaar gevallen zijn uit oprechte liefde- de enige basis voor een sterke relatie.
Sorry, maar dit gaat me aan het hart. Mijn moeder is Indisch, maar mijn vader niet, en ook niet Hollands- hij komt uit een ander Nederlands overzees gebied, uit de West. En ik heb NIETS van de Indische cultuur hoeven inleveren. Ik eet, slaap, en adem Indisch.
@CJ Lentze: ik begrijp uit je reactie dat de opmerking van IndOw je persoonlijk raakt. Misschien was IndOW’s woordkeuze niet zo goed gekozen en was zijn vergelijking te zwart-wit. Echter vind ik wel dat het een feit is dat dermate in een bloedlijn steeds meer vermening plaatsvindt er uiteraard de kans ook steeds groter is dat het nageslacht zich niet meer verbonden voelt met het Indisch-zijn. We kennen allemaal wel de voorbeelden van derde generatie genoten die claimen: ik ben 1/4 Indo, ik ben 1/8ste Indo. Waarbij ik altijd frons en vraag welk lichaamsdeel dat dan is, of dat de persoon zich misschien 2 dagen in de week Indisch voelt en de rest van de week zijn Indische roots gaat ontkennen. Zoiets bestaat in mijn visie niet: je voelt en bent Indo of je bent het niet. Daar heb ik geen meting van bloedverwanten etc voor nodig. Vermening is altijd een onderdeel van de Indische cultuur. Sterker; je zou kunnen zeggen dat het zelfs een voorwaarde is..Indisch is niet voor niks een afkorting van Indische-nederlander en Indo een afkorting van Indo-europeaan. Anderzijds zou je kunnen stellen dat dit wel in verhouding is, of er sprake is van een soort van balans. Dat is echter niet te regelen, we zijn nu eenmaal mensen met onverwachte gevoelens en je kunt niet niet op je horloge kijken en zeggen; uuhs nou jouw Indische moeder ging met een Nederlander dus jij zult met een Indo moeten en dan mag je kind weer met een Nederlander. Zo werkt het niet.
Dat er in de derde generatie inderdaad toch een aanzienlijk aantal Indische stelletjes zijn met kinderen juich ik zeker toe. Waarom? Omdat dit betekend dat Indische cultuur een kans op behoud, ontwikkeling en voorzetting heeft. Een culturele groep moet namelijk blijven groeien, als het stagneert zal het doodbloeden en stilaan verdwijnen. Indo’s die claimen dat de cultuur als is verloren kijken niet verdere dan hun eigen sociale kringetje; zie Indisch3.0, zie het bestaan van Indo’s in gebieden waar nog meer voor handen is betreft uiting van de Indische cultuur zoals bijv. in Californië, Australië en Brazilië, kijk op moderne media als twitter en facebook..en dan zul je zien dat Indo’s in grote getallen aanwezig zijn. Wellicht niet allemaal met dezelfde visie, dezelfde verhouding betreft familieverband of met de neuzen dezelfde kant op, maar wel allemaal met hetzelfde gevoel en doel: ik ben Indo.
In reactie op de blog-entry zelf: ik wou dat ik de ironie kon waarderen van grootouders die hun kinderen zo Nederlands mogelijk hebben opgevoed naar het idee van ‘aanpassen’, en daarna klagen over hoe on-Indisch hun kleinkinderen zijn uitgevallen…
…maar tegelijkertijd moet ik zeggen dat ik dit zelf nergens heb gezien/meegemaakt. Zeker niet in m’n eigen familie, ook niet bij andere Indische families in ons oude dorp. Zelfde eigenlijk met de discussie die loopt over het vervagen of verdwijnen van het Indische. Ik snap wat er wordt bedoeld, maar ik snap niet waarom ik me anno 2011 minder Indisch zou voelen. Ik kan het wel eens zijn met wat Rick schrijft over andere allochtone jongeren; Nederland is onze cultuursfeer, ons referentiekader. En dat Nederlandse gaat toch nog erg goed samen met een ‘Indisch sausje’. Een sausje met nog evenveel kentjoer en djeroek peroet als bij oma.
Ed, jij hebt het over een Indische tabula rasa die iets probeert na- of over te doen. Maar ieder mens wordt toch geboren zonder weet te hebben van cultuur? Dat heeft m’n moeder me toch echt allemaal moeten leren. Zoals zij van haar ouders, en zij weer van de hunne.
Vergelijk met kinderen die geadopteerd worden uit verre, verre landen. Er zijn veel geadopteerde Koreanen, opgevoed door blanke ouders. Je hoort weleens verhalen van hen, dat ze pas op het schoolplein in te maken krijgen met kinderen die hen uitschelden, confronteren met hoe ze ‘anders’ zijn. Sommigen kiezen ervoor om meer te weten te komen over hun biologische ouders, en daarna -of los daarvan- misschien ook over het land waar ze zijn geboren, de cultuur en de taal. Maar de meesten zullen hun hele leven leiden als Nederlander, Amerikaan, Duitser, Fransman/Française.
Een Indo die opgroeit in Nederland, en dan op een dag zich wat gaat verdiepen in haar of zijn Oosterse afkomst, heel veel ziet wat haar of hem aanspreekt, en besluit die aspecten te integreren in haar/z’n eigen dagelijks leven, dat is niet fake. Of die daarvoor nu wel of niet put uit wat z’n Indische ouders hebben meegegeven.
Jij hebt dat verhaal van Dermoût gelezen, De Boeddharing, over die Indische tuinopzichter die in aanraking komt met zijn Javaanse afkomst, geschiedenis, Javaanse cultuur. En dat verhaal sprak jou erg aan. Als er tegenwoordig Indo’s zijn die hetzelfde doen, dan kun je dat toch niet afwimpelen als ‘imitatie’ of ‘anstiel’? In sommige gevallen zal het heus wel aanstellerij zijn, maar soms is het ook een oprecht zoeken naar een versterking van de eigen culturele identiteit door zich te beroepen op je eigen afkomst, in dit geval de Indische of Indonesische afkomst.
Gerelateerd hieraan een artikel uit Tambuli, Filipijnenmagazine, dat je misschien wel kunt waarderen: http://www.tambuli.nl/tambak/article.php?articleid=355
Je kan ook niet maken om anderen hun Indo/Indisch “zijn” al is het door sommigen als “gevoel” worden omschreven te bestempelen als aanstiel( aanstellerij) .
Iedereen kan toch kiezen hoe ze hun Indisch zijn ervaren of voelen ?
Mijn zoon , heeft een bijna perfecte mix (50-50) , hij is niet echt Indonesier en niet echt Londho , maar voel wel Nederlander.
Hoe het later ontwikkelt , gaat hij naar Indonesische kant of Nederlandse kant op gaan zal de tijd leren.
^^Is overigens geen aanval op de heer Vos. Soms kom je ook echt aanstellers tegen.
Je voorbeeld kan dingen misschien wel een beetje in perspectief zetten: is er een klein bataljon 2de en 3de generatie Indo’s die het hebben over het verdwijnen van de Indische cultuur en verschillende pleidooien doen om haar te behouden, en dan hebben we hier de zoon van een Indonesische vader en een Nederlandse moeder die zich ontzettend Nederlander voelt.
Een contrastje om over na te denken. Ik ben het opnieuw met u eens, Pak Surya.
@Liselore: na het lezen van je tweede deel moet ik zeggen dat ik het vanuit de visie van de eerste generatie wel begrijp dat ze dit denken, roepen, etc. Echter ik twijfel sterk of door dit te roepen het ook direct waarheid is. Indisch-zijn en jezelf Indisch voelen zijn twee verschillende gespreksonderwerpen. Iemand kan heel sterk door de buitenwereld als Indisch/indo worden gezien, in zijn/haar uiterlijk of in zijn doen/laten, echter wil dat niet zeggen dat die persoon zich ook “Indisch” voelt. Het kan zijn dat die persoon zich juist zichzelf voelt; dit ben ik, ja ik ben Indo, maar ik “voel” me niet Indisch, netzomin ik me Nederlands “voel”.
“Indisch” of “wat is Indisch” vind ik persoonlijk een onnodige wederkerende vraag bij Indische Nederlanders. Ik heb in de afgelopen decennia herhalend lezingen, vergaderingen,discussies etc bijgewoond waar deze vraag terugkwam. En waarschijnlijk was deze vraag al in de generaties voor mij al een gespreksonderwerp. Elke keer maakte het op mij een vreemde indruk; een zaal vol Indische Nederlanders, die met elkaar gingen bespreken wat Indisch-zijn dan zou zijn. Het is een beetje ironisch denkend als een niet-Indische onverwachts binnen zou lopen hij waarschijnlijk denkt; hier is een bijeenkomst van Indo’s. Ik denk dat Indische Nederlanders ook teveel van “de buitenkant” kijken naar zichzelf, anders kom je ook niet met zulke vragen over jezelf. Misschien is het te wijten aan het plotseling en abrupte vetrek uit Indië, de kille opvang in Nederland, het Indisch stilzwijgen, dat nu nog enkele generaties merkbaar is door mensen die persoonlijke vragen hebben die onbeantwoord blijven en onder die noemer, wat is Indisch, worden meegenomen? Juist dat piekeren, eraan denken hoe een ander over “de Indo” denkt, dat sudah laat maar, en onopvallend in de massa willen opgaan zijn volgens mij kenmerken van de Indo als persoon. Is het kenmerkend voor Indische cultuur. Nee, dat is een item waar een reactie berichtje op dit forum te klein voor is.
Indisch zoals de eerste generatie beleeft is inderdaad niet meer (logisch want welk kleinkind is nu hetzelfde als zijn grootouder, ongeacht culturele identiteit of nationaliteit), maar dat maakt de derde generatie niet minder Indisch. Ze beleven Indisch op een andere manier en waarschijnlijk uiten ze het ook op een andere manier, minder opvallend maar wel zichtbaar voor hen die er echt op letten. Ik durf zelfs te stellen dat juist in de huidige samenleving er juist weer een opbloeing is van Indische cultuur, hetzij in een modern jasje.
De persoonlijke kijk op de geschiedenis vertroebelt de beleving en overdracht op de volgende generatie. Dat is een feit waar volgens mij niemand om heen kan. Voor de één is de geschiedenis in de overlevering linksaf gegaan, voor de ander rechtsaf. Heeft de één meer gelijk dan de ander? Ben je dan meer Indisch als je links volgt dan wanneer je rechts volgt? Gaat het om het voorkomen (niet fysiek) en hoe je daar uiting aan geeft? Ik betwijfel het, zoals mijn oude heer in het verleden wel eens zei, waarom zou ik nu ineens een batik shirt dragen als ik dat vroeger in Indië ook niet deed….. Maar evengoed waarom zou ik iedere Indo op straat groeten, alsof ik in Nederlands Indië alle Indo’s groette die ik tegenkwam. Het Indische kan van buiten zichtbaar zijn maar ook heel erg onzichtbaar in het hoofd van de persoon zitten zonder dat daar uiting aan gegeven wordt. Dat was in de jaren vijftig zo en zal vandaag de dag ook nog wel zo zijn. Ik ken daarbij totoks die meer Indisch zijn dan bepaalde Indo’s.
Is het niet gewoon zo dat we eenmaal in Nederland aangekomen, zeker voor de eerste en tweede generatie, het tot op zekere hoogte makkelijker was om met elkaar om te gaan dan met de Hollanders. We daarbij onze verschillen ter zijde hebben geschoven, en hoe makkelijk want als er één ding is waar de meerderheid goed in onderlegt was dan was het de confrontatie uit de weg gaan. Dat we onderling makkelijk de overeenkomsten konden vinden en even makkelijke de verschillen onbesproken lieten was ook wel handig. Is het niet zelfs zo dat we onbewust bepaalde Indische uitingen versterkt hebben om onze onderlinge verbondenheid kracht bij te zetten, misschien zelfs wel meer dan ‘we’ in Indië ooit hebben gedaan of aanleiding toe te zien.
Tussen mij en mijn tweede generatie vrienden is het zo’n beetje hetzelfde, niet zo éénduidig dus. In een aantal gevallen is het duidelijk dat we oorspronkelijk een sterk van elkaar afwijkende Indische achtergrond hebben. De ene hier geboren maar een aantal ook niet. Een paar die nog regelmatig Krontjong en Indo-rock optredens verzorgen en een heleboel die daar niets of niet zoveel van moeten hebben. Een deel van de groep die nog regelmatig onderling halve zinnen in het maleis spreken (de een wat oorspronkelijker dan de ander) en een aantal dat het nog net kan volgen maar zich er niet aan ‘bezondigt’. Hebben we elkaar gevonden omdat we Indisch waren, tot op zekere hoogte waarschijnlijk wel maar dat was in een stad als Breda in de 60 en 70’er jaren niet zo verwonderlijk. Er zijn er waarschijnlijk veel meer waar we geen vriendschappelijke banden mee hebben ontwikkeld die na 35 tot 40 jaar nog steeds overeind staan. Hebben we het er wel eens over, over die Indische cultuur? Heel sporadisch, we zijn vrienden die elkaar heel goed begrijpen en het vooral ook accepteren als we het niet ook eens niet doen. Is dat exclusief Indisch, ik betwijfel het. De meeste eten het wel graag maar over wat het lekkerst is kunnen we het regelmatig ook niet eens worden!
Jongens, het spijt me maar ik wil jullie toch vragen korter en bondiger te zijn in jullie reacties. Kom in 200 woorden tot de kern van wat je wilt zeggen en blijf niet eindeloos op elkaar inhaken..
We hebben net nieuw huisregels ‘opgesteld’ en dat is onder andere om te voorkomen dat die enorme discussies afschrikken.. Dialoog en discussie moedig ik aan, maar dan graag met het principe ‘Kill your darlings’
@Charlie; met alle respect maar ik was me niet bewust van deze huisregel.Sorry, maar sommige zaken, vooral Indische zaken, liggen wat ingewikkeld (indogewikkeld;)En kun je niet in 2 a 3 zinnen vertellen omdat het te maken heeft met emoties,familie,zelfbeeld,etc. Ik zal het proberen maar ik heb nog niet echt gezien dat ik op mensen inhak in dit topic?Vind het juist wel gemoedelijk gaan gezien het onderwerp!
!! Erik, Charlie zei ‘inhaken’, niet inhakken. 🙂
(Bij dat eerste komen er geen botte bijlen te pas.)
Als je een site op zet gericht op het Indische dan kan je – als je ook maar enigszins iets weet over de geschiedenis van de Indische groep – wachten op discussies. Discussies en ruzies vormen een regelmatig terugkerend verschijnsel bij Indische mensen. Ik ben zelfs geneigd om het een typisch kenmerk van Indisch te noemen: discussies en gekibbel. Als je Indisch wilt zonder eindeloze discussies is dat het zelfde als Indisch koken zonder trassi. Het is ironisch te constateren dat uitgerekend deze site een aversie heeft van discussies. De mevrouw uit het verhaal lijkt dan toch gelijk te krijgen: de derde generatie is niet Indisch.
Ja, Erik, zoals jij het stelt in je berichten, daar kan ik grotendeels wel in meekomen. Op sommige punten ook weer niet, maar misschien komt dat in de toekomst nog wel eens ter sprake.
Maar zoals Ind0w al zegt in zijn reply: lange discussies, zoals bv. deze, schijnen nu verleden tijd te zijn. Lees het artikel ‘Huisregels’:http://www.indisch3.nl/2011/10/27/huisregels/
Heb net één van je berichten door een online woordenteller gehaald; je zat dik over de nieuwe bovengrens van 200 woorden per bericht.
Maar ik dank je voor je antwoord- weer deels andere inzichten, verrijkt mijn eigen perspectief.
@Erik, bijvoorbeeld waar je zegt dat het opvallend is hoe vaak, op internet en op lezingen, de vraag onder Indischen voorbijkomt ‘Wat Indisch is’. Dat komt mij ook een beetje eigenaardig voor, al vind ik de etymologische discussie soms wel interessant. Maar als het puur om de identiteitsvraag gaat… Zelf stel ik me deze vraag niet, ik heb er een goed beeld van wat Indisch danwel Indo is.
Om even kort te generaliseren, je ziet onder jonge Antillianen, Marokkanen, Chinezen in discussies niet zo prominent de vraag voorbijkomen wat nu Antilliaans, Marokkaans, Chinees is. Volgens mij is het startpunt van elke culturele of etnische groep, juist het vaststellen van de eigen identiteit. Als je daaromheen blijft draaien, kom je dan eigenlijk wel vooruit?
(Overigens ben ik niet ‘hung up’ aan etnische danwel culturele identiteit, maar ’t is dat dat nu ’t topic is.)
@ Lentze
Jonge Antillianen, Marokkanen, Chinezen in discussies niet zo prominent de vraag voorbijkomen wat nu Antilliaans, Marokkaans, Chinees is.
Je tweede taal is daarom voor allochtonen zo belangrijk: Papiaments, Marokkaans, Chinees en is min of meer bepalend voor je identiteit.
Daarnaast spreken Limburgers Limburgs, en Friezen Fries.
Indos / indische nederlanders spreken Nederlands, en het overige is verpakking, aankleding.
1.Inter-ge-ne-ra-tionele overdracht?
===========================================
En , heeft dat dan plaats gevonden ??
2.”Die derde generatie is helemaal niet meer Indisch”, dé uitspraak van Nely (eerste generatie Indische) .
=====================================
Behoort Mevr . N tot de eerste generatie ?
1. Tot op zekere hoogte wel, met name terug te zien in de opvoeding van alle drie de generaties
2. Ja… “eerste generatie Indische”
t.z.t. zal er een post verschijnen waarin de sciptie besproken zal worden
Ik heb vaak gepraat met 1ste Gen. Indische mensen , maar dan zijn ze vaak boven de 80.
De 2de generatie, hun kinderen zijn dan de 2de Gen.
Als Mevr N een 1ste Gen. is , dan zou ze de 1ste persoon zijn van haar lijn in Nederland .
De meeste 2de gen. die ik ken zijn meestal 60 jaar en ouder.
Het blijft altijd maar hetzelde die verhalen en discussies, ze worden ieder keer anders neergezet of het nu op Indoweb,Indisch4ever,DarahKetiga of hier is…en altijd weer de zelfde mensen reageren, hoe lang gaat dat door ?
@Dvid Het blijft altijd maar hetzelde die verhalen en discussies, ze worden ieder keer anders neergezet of het nu op Indoweb,Indisch4ever,DarahKetiga of hier is…en altijd weer de zelfde mensen reageren, hoe lang gaat dat door ?
Totdat ook deze indische mensen zijn uitgestorven.
Tja wat moet een mens ermee…verdwijnt het indisch zijn/ gevoel of wat dan ook nadat de 2e generatie remigranten hier of in de andere emigratielanden ingeburgerd zijn. Zal iemand met gedeeltelijk europees en javaans/sumatraans..vul maar in welk eiland (inlands) bloed zich vernederlandsen, veramerikaniseren, verbrazilianen, enz.? Op enkele uitzonderingen na zijn bv de hier gebleven westerse allochtonen (hongaren, italianen, spanjaarden bv) in het algemeen verhollands. Dit in contrast met de islamitische nieuwe nederlanders ( de dubbelpaspoorters )die hun culturele identiteit sterk vasthouden dwz zich zelfs afzetten tegen de joods/christelijke normen en waarden.
De 3e generatie indische nederlander (wit of gekleurd) zal zich in het algemeen wel conformeren aan de cultuur van het land waar zij of hij opgroeit en zelfs door genetische vermenging met de plaatselijke bevolking , zowel innerlijk als uiterlijk z’n tropische roots kunnen kwijtraken. Het zal voor de 4e en volgende generatie een vreemde gewaarwording zijn als er bij hun toch nog ‘aziatische’ kenmerken in hun gevoelsleven of in het uiterlijk opduiken.
Na bovenstaand stukje gelezen te hebben, heb ik toch wel een opmerking. Er staat ”
Die waren te Nederlands (geworden) waardoor er nog maar weinig Indisch was aan de kleinkinderen!”. In dit geval zou ik niet voor het begrip “Nederlands” gekozen hebben doch voor “Hollands”. Deze dame studeerde antropologie op hbo niveau, sorry maar Nederlands schrijven waar Hollands hoort te staan is ongeveer hetzelfde als je Indonesisch zou schrijven waar Indisch hoort te staan.