Tijdens een interview zei iemand ooit eens tegen mij: “Het zijn echo’s van het verleden”. De context waarbinnen deze uitspraak werd gedaan doet er nu even niet toe. Waar het wel om gaat, is dat deze woorden sindsdien na zijn blijven echoën in mijn gedachten. Op de meest vreemde momenten en in de meest uiteenlopende situaties herinneren deze woorden mij eraan dat verleden, heden en toekomst niet los van elkaar gezien kunnen worden, maar op de meest uiteenlopende manieren met elkaar verweven zijn.
Nu is het wel heel erg voor de hand liggend om te schrijven over het Indische verleden en hoe de echo’s hiervan nog luid en duidelijk te horen zijn in het heden. Dat is: als we maar goed genoeg luisteren. Ook kan ik meer dan genoeg vertellen over de geschiedenis van mijn Indische familie en hoe deze, soms ongemerkt en onbekend, de weg heeft gevonden naar het heden. Maar nee, ditmaal wil ik aandacht besteden aan mijn Hollandse oma, en een minder voor de hand liggend kijkje nemen in haar verleden en familiegeschiedenis.
Al van kleins af aan is oma in mijn ogen een ware superoma. Toen ik klein was kwam ze elke woensdagmiddag op bezoek en ik logeerde maar wat graag bij haar en opa. Toch wist ik lange tijd niet eens zo heel veel over haar jeugd. Het enige dat ik wist, is dat haar moeder overleed toen mijn oma pas negen jaar oud was. Hierna moesten zij en haar twee zussen elk een jaar lang het huishouden draaiende houden. Dat zij daarvoor, als jong meisje, in de vrieskou de was heeft gedaan en hier reuma aan heeft overgehouden, verbaast mij niets.
Ongetwijfeld moet zij als kind ontzettend veel verdriet gehad hebben om haar moeder en het moeilijk gehad hebben om op te groeien zonder moeder. Toch praat zij tot op de dag van vandaag altijd positief over haar jeugd en vol liefde over haar vader, twee zussen en de broer van haar moeder: ome Gart, die bij hun inwoonde. De oom die haar als klein kind regelmatig iets lekkers toestopte en haar met de was hielp als ze buiten stond te verkleumen van de kou. Ome Gart, die ik altijd maar beschouwde als een aardige Hollandse man… maar die net zo pindakaas bleek te zijn als mijn broertjes en ik.
Enige tijd geleden liet mijn moeder glunderend een piepklein notitieboekje zien waarin zij een kleine familiestamboom had opgeschreven van de vrouwelijke kant van haar moeder. Hulde aan Google, waarmee elk onbekend familielid terug te vinden is. Wat blijkt, de moeder van mijn oma was een kind uit het tweede huwelijk van haar vader. Ome Gart kwam voort uit het eerste huwelijk van hun vader, met een Indische. Ik was door het dolle heen: een Indische in de familielijn, al meer dan een eeuw geleden! Hoewel er meteen een dozijn vragen in mij opwelde over het waarom, wanneer, hoe en wat, doken er ook meteen vier woorden in mijn gedachten op: “echo’s van het verleden!” of zal ik zeggen: “Indische echo’s van het verleden.”
Laatste reacties