Varen op de Amsterdamse grachtengordel

Den Haag kennen we allemaal als Indische stad, maar ook Amsterdam is een stad met belangrijke ‘Indische link’. Stichting Cerita Fakta organiseert daarom sinds 2012 rondvaarten door de Amsterdamse grachtengordel waarbij de Indische geschiedenis van de stad aan bod komt. Zaterdag 20 april nam ik deel aan de eerste boottocht van het nieuwe seizoen. Op 1 juni en 20 juli a.s. vaart Cerita Fakta nogmaals uit. Benieuwd of deze rondvaart ook iets voor jou, als Indisch 3.0’er, is? Lees dan mijn korte impressie van de middag.

Gidsen Peter Bouman (l) en Frans Leidelmeijer (r) met de schipper (m). Foto: Maria Lamslag/ Indisch 3.0 2013.

Perfect weer
Rond half één begaf ik mij naar de opstapplaats voor de Stopera. De plek was makkelijk te herkennen aangezien er al heel wat Indische luitjes op de wal stonden. Natuurlijk arriveerden een paar gasten wat later (jam karet, toch?) maar al snel kon de boot vertrekken voor de 2,5 uur durende rondvaart. Met een stralende zon en een helder blauwe lucht was het perfect weer voor een boottochtje.

Die andere gordel
Peter Bouman en Frans Leidelmeijer stapten als gidsen aan boord. Peter werkt voor Pelita en Frans ken je waarschijnlijk als kunstexpert van Tussen Kunst & Kitsch. Tijdens de rondvaart door de grachtengordel legden zij het verband met de andere gordel; de Gordel van Smaragd oftewel Nederlands-Indië. Om de beurt vertelden zij historische achtergronden, feitjes en anekdotes over de gebouwen, kunst, bruggen en andere plekken met Indische link waar we langs voeren.

De bijnaam van het gebouw is de Spekkoek.

Spekkoek
Zo passeerde de boot onder de replica van het VOC-schip De Amsterdam, voormalige kantoren van handelsmaatschappijen met Indische banden, het geboortehuis van Edouard Douwes Dekker (nu het Multatuli Museum), straten waar veel Indonesische geneeskundestudenten gestudeerd hebben, het verzetsmuseum en het NIOD waar aandacht is voor het oorlogsverleden. Uiteraard werd er ook verteld over panden, bruggen en kunstwerken die qua ontwerp geïnspireerd waren op Nederlands-Indië. Het gebouw De Bazel – vanwege de kleuren ook wel de spekkoek genoemd – is hiervan misschien wel het mooiste voorbeeld. In de decoratie zijn talloze verwijzingen naar Indië te vinden.

De Bazel aka De Spekkoek. Voormalig hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel-Maatschappij. In het ontwerp zijn veel verwijzingen naar Nederlands-Indië te vinden. Foto: Jane023 via wikimedia

Culinaire Indische hotspots
De gidsen deelden hand-outs uit, zodat we het één en ander konden meelezen en details nog eens op foto’s konden bekijken. Bij de rondvaart waren lekkernijen en een warme maaltijd inbegrepen, waardoor er nagenoeg de hele rondvaart eten op tafel stond. Dit weerhield de gidsen er niet van ons ook op wat culinaire Indische hotspots te wijzen. Zo zie ik in mijn aantekeningen Café Kadijk aan het Kadijksplein en Hofje van Wijs aan de Zeedijk genoteerd.

Als 3.0’er kon ik het niet allemaal volgen.

De jongste
Omdat een boottocht toch een boottocht blijft en deze een niet al te hip imago hebben, had ik er rekening mee gehouden dat ik wel eens de jongste deelnemer zou kunnen zijn. En waarschijnlijk was dit ook het geval. Er waren wel meer 3.0’ers aan boord, maar de 2.0’ers waren duidelijk in de meerderheid. De gidsen, zelf ook van de tweede generatie, refereerden regelmatig naar feitjes die deze generatie goed kent.  Wanneer het iets van doen had met Indorockers kon ik als (jonge) 3.0’er bijvoorbeeld niet alle feitjes volgen – al zegt dat misschien meer iets over mijn muziekkennis.

Bij de rondvaart zaten snoeperijen, drinken en een warme maaltijd inbegrepen. Het eten en de service waren top.  Foto: Maria Lamslag/ Indisch 3.0 2013

Verhalen
Deze en andere ‘insiders’-anekdotes van de 2.0’ers, deden me wel bedenken hoe leuk mijn vader en mijn tante het boottochtje zouden vinden, en hoe leuk het zou zijn om samen met hen de rondvaart te maken. Behalve de verhalen van de gidsen, zou ik misschien ook wel meer van hun Indische verhalen horen.

Herkenning en nieuwe blikken
Hierin ligt denk ik ook het grootste verschil in de beleving van de middag voor de 2.0’ers en 3.0’ers. Voor de tweede generatie was het volgens mij vooral een middag van herkenning en weerzien, voor mij was het vooral een middag van nieuwe verhalen en een nieuwe blik op plekken in de stad. Mocht je ook aan de rondvaart willen deelnemen, dan is dit wellicht iets om rekening mee te houden. Al deed het af en toe iets niet kunnen volgen, zeker niet af aan de sfeer.

Dit was ongetwijfeld de gezelligste boot op de grachten.

Bekijks
Want ondanks het brave imago van de rondvaarttocht, was dit ongetwijfeld de gezelligste boot die die zaterdag op de grachten te vinden was. Het was soms zo gezellig aan boord, dat de gidsen zelfs met microfoon het geklets amper konden overstemmen. Het gekwebbel, gelach en ge-makan trok ook bekijks van andere (vergeleken met ons opvallende stille) rondvaartboten en mensen langs de grachten. In dat opzicht voelde het al alsof ik de boottocht met mijn familie maakte. De verhalen waren misschien grotendeels nieuw, de gezelligheid was één en al herkenning.

Prachtig weer en uitzicht op het replica VOC-schip De Amsterdam. Foto: Maria Lamslag/ Indisch 3.0 2013.